
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 764 |
تعداد مقالات | 7,395 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,232,794 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,348,513 |
تحلیل تأثیر تغییر اقلیم بر تحولات فضایی - مکانی جمعیت در ایران (نمونۀ موردی: شهر کرج) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 14، شماره 52، مهر 1403، صفحه 1-26 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2024.47805.3178 | ||
نویسندگان | ||
کرامت اله زیاری* 1؛ طاهر پریزادی2؛ هادی حسین خانی3 | ||
1استاد گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشگاه خوارزمی تهران | ||
3دانشجوی دکتری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پیامدهای مختلف تغییراقلیم،بهسرعت در حال افزایش است. طبق نظر محققان، این پدیده بیشترین اثر خود را بر روی کشورهای درحال توسعه خواهد گذاشت؛ چراکه این کشورها دارای امکانات و توانایی کمتری در جهت انطباق با پدیدة تغییر اقلیم هستند. امروزه عدم شناخت صحیح از پدیدة تغییر اقلیم و پیامدهای آن بر بخشهای مختلف در ایران، باعث بروز چالشهای مختلفی برای شهروندان، مدیران و برنامهریزان شده است، از جمله این چالشها میتوان به زوال کشاورزی، خشکسالی و سیل، فقر و همچنین افزایش مهاجرتها اشاره کرد؛ بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تأثیرات تغییر اقلیم بر تحولات فضایی- مکانی جمعیت در ایران است؛ همچنین در گام دوم نیز به مطالعة تفصیلیتر محدودة تحقیق یعنی مهاجران اقلیمی ساکن در کلانشهر کرج پرداخته شده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن علی (پسرویدادی) و از نظر رویکرد قیاسی-استقرایی است. همچنین از منظر زمان مقطعی است و بازة زمانی 2016-1996 را در برمیگیرد. جهت جمعآوری اطلاعات و دادههای موردنیاز از بررسیهای اسنادی، کتابخانهای و پرسشنامه استفاده شده است. یافتههای پژوهش که محصول تحلیل دادهها و تهیة نقشه همچنین 400 پرسشنامة پاسخ دادهشده در 8 منطقة شهر کرج است، نشان میدهد که علت بیش از 10 درصد از مهاجرتها به کرج، پدیدة تغییر اقلیم بوده است. شهر کرج از 9 استان کشور مهاجران اقلیمی داشته که بیشترین آن یعنی حدود 30 درصد، از استان خوزستان بوده است. همچنین بیشترین تعداد مهاجران اقلیمی در دو منطقة 2 و 5 کلانشهر کرج اقامت دارند. بر اساس نتایج این پژوهش، علت ورود 6/45 درصد از مهاجران به شهر کرج، ارزانبودن مسکن در شهر کرج نسبت به تهران، یافتن شغل در تهران و همچنین نزدیکی این شهر به پایتخت بوده است. در واقع با سکونت در شهر کرج، مهاجران میتوانند به امکانات آموزشی (دانشگاهها و مراکز آموزشی) و خدمات بهتر درمانی و پزشکی در شهر کرج و تهران دسترسی داشته باشند. همچنین 30 درصد از مهاجران شهر کرج نیز دلایل شغلی را دلیل مهاجرت به کرج عنوان کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر اقلیم؛ تحولات فضایی - مکانی؛ مهاجرت؛ جمعیت ایران؛ شهر کرج | ||
مراجع | ||
ابراهیمزاده، عیسی؛ اسماعیلنژاد، مرتضی. (1396). پناهندگان اقلیمی چالش آیندة تحولات منطقهایی (مطالعة موردی: خراسان جنوبی. جغرافیا و توسعه، دورة پانزدهم، شماره 48، صص 18-1. 10.22111/GDIJ.2017.3347
امیر نژاد، حمید؛ اسدپور کردی، مریم. (1396). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولید گندم ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی کشاورزی، دوره نهم، شماره 3، صص 163-182.20.1001.1.20086407.1396.9.35.9.8
جانپرور، محسن؛ صالحآبادی، ریحانه؛ زرگری، مطهره. (1396). پیامدهای بحران مهاجرت ناشی از خشکسالی های کوتاه مدت در استان سیستان و بلوچستان. فصلنامه علمی-پژوهشی و بینالمللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 52، صص 199-183.https://www.sid.ir/paper/150319/fa
جهانگیرپور، درنا؛ بخشوده، محمد. (1399). تأثیر تغییر اقلیم بر مهاجرت روستاییان در ایران: کاربرد رویکرد «Panel VAR». نشریة علمی پژوهشهای محیط زیست، دورة یازدهم، شماره 21، صص 133-142. 20.1001.1.20089597.1399.11.21.12.1
زیاری، کرامتاله؛ ذکریاپور نایینی، افسانه. (1396). بررسی اثرات اقتصادی مهاجرپذیری بر سکونتگاههای شهری شهرستان کرج. چهارمین کنفرانس ملّی معماری و شهرسازی «پایداری و تابآوری از آرمان تا واقعیت».civilica.com/doc/632110
صمدی، رقیه. (1401). دوراهی مهاجرتهای اقلیمی؛ تحلیلی بر رویکردهای سازگاری یا ناسازگاری در برابر اثرات تغییرات اقلیمی. فصلنامة سیاستنامة علم و فناوری، دورة دوازدهم، شماره 4، صص 79-63. 20.1001.1.24767220.1401.12.4.6.7
علیجانی، بهلول؛ روشنی، احمد؛ پرک، فاطمه؛ حیدری، روحالله. (1391). روند تغییرپذیری فرینهای دما با استفاده از شاخصهای تغییر اقلیم در ایران. جغرافیا و مخاطرات طبیعی، دوره اول، شماره 2، صص 28-17. 10.22067/GEO.V1I2.18617
نوبخت، رضا؛ قاسمی اردهائی، علی؛ غلامی، محمد. (1396). بررسی و تحلیل پیامدهای اقتصادی- جمعیتی خشکسالی در مناطق شرقی ایران (استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان جنوبی). جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، موسسه آموزش عالی قشم، دورة هفتم، شمارة 29. صفحه 313-327.20.1001.1.22286462.1396.8.1.18.1
Abel, G., Brottrager, M., Crespo Cuaresma, J., Muttarak, R., 2019, Climate, conflict and forced migration, Global Environmental Change, Vol. 54, No.1, pp. 239-249.https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2018.12.003
Arnall, A., Kothari, U. )2015(. Challenging climate change and migration discourse, Global Environmental Change, Vol. 31, No. 3, pp. 199-206. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2015.01.011
Barnett, J., Webber, M. )2010.( Accommodating Migration to Promote Adaptation to Climate Change. The World Bank Development Economics, Office of the Senior Vice President and Chief Economist. https://www.researchgate.net/publication/46443903
Bates, D. )2002.( Environmental Refugees? Classifying Human Migrations Caused by Environmental Change, Population and Environment, Vol. 23, No. 5, pp. 465-477.https://link.springer.com/article/10.1023/A:1015186001919
Boku, E. )2014.( Climate Change, Migration and Conflict A Case Study of Kilosa District, Tanzania, Faculty of Economics and Social sciences Department of Development Studies.http://hdl.handle.net/11250/278075
Brandful Cobbinah, P., Osei Asibe, M., Opoku-Gyamfi, M., Peprah, C., )2019.( Urban planning and climate change in Ghana, Journal of Urban Management, Vol. 8, No.2, pp. 1-11.https://doi.org/10.1016/j.jum.2019.02.002
Conte, Bruno. (2022). Climate Change and Migration: The Case of Africa. Center for Economic Studies and ifo Institute (CESifo), Munich.https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4226415
Gleick, P. )2014.( Water, Drought, Climate Change, and Conflict in Syria, Weather, Climate, and Society, Vol. 6, No. 3, pp. 331-340.https://doi.org/10.1175/WCAS-D-13-00059.1
Held, D. )2016.( Climate Change, Migration and the Cosmopolitan Dilemma, Global policy, Vol. 7, pp. 237-246.https://doi.org/10.1111/1758-5899.12309
Hugo, G. )2011.( Future demographic change and its interactions with migration and climate change, Global Environmental Change, Vol. 21, No.12, pp. 21-3.https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.09.008
A Special Report of IPCC working Group3. )2007(. Intergovernmental Panel on Climate Change. Summary for Policymakers, Emissions Scenarios., ISBN: 92-9169-113-5.https://www.ipcc.ch/working-group/wg3/
Karimi, V., Karami, E., Keshavarz, M. )2018.( Climate change and agriculture: Impacts and adaptive responses in Iran, Journal of Integrative Agriculture, Vol. 17, No. 1, pp. 1–15.https://doi.org/10.1016/S2095-3119(17)61794-5
Khavarian-Garmsir, A., Pourahmad, A., Hataminejad, H., Farhoodi, R. )2019.( Climate change and environmental degradation and the drivers of migration in the context of shrinking cities: A case study of Khuzestan province, Iran, Sustainable Cities and Society. Vol. 47, pp. 1-32.https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101480
Lama, P., Hamza, M., Wester, M. (2021). Gendered dimensions of migration in relation to climate change .Climate and Development Journal. VOL. 13 (4), 326–336.https://doi.org/10.1080/17565529.2020.1772708
McLeman, R. )2011.( Climate change, migration and critical international security considerations, IOM International Organization for Migration.https://www.unilibrary.org/content/books/9789213630297
Molua, M., Lambi, C. )2007.( The Economic Impact of Climate Change on Agriculture in Cameroon, Policy Research Working Paper 4364. 28.https://www.researchgate.net/publication/266449891
Ouedraogo., M, Some., L and Dembele., Y. )2006.( Economic Impact Assessment of Climate Change on Agriculture in Burkinafaso: A Ricardian Approach, Centre for Environmental Economics and Policy in Africa (CEEPA).https://www.researchgate.net/profile/SomeLeopold/publication/266449891
Paul, S. )2018.( Climate change and the process of migration to Europe, Corvinus Journal of International Affairs, Vol. 3, 13-26.https://unipub.lib.uni-corvinus.hu/3760/
Piguet, E. (2021). Linking climate change, environmental degradation, and migration: An update after 10 years. Institute of Geography, University of Neuchatel, Neuchatel. Volume 13.https://doi.org/10.1002/wcc.746
Radel, C., Schmook, B., Carte, L., Mardero, S. )2018.( Toward a Political Ecology of Migration: Land, Labor Migration, and Climate Change in Northwestern Nicaragua. World Development, Vol. 108, 263-273.https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.04.023
Raleigh, C., Jordan, L., Salehyan, I. )2008.( Assessing the Impact of Climate Change on Migration and Conflict. The World Bank group.https://www.researchgate.net/profile/ClionadhRaleigh/publication/255519298
Khavarian-Garmsir, A., Pourahmad, A., Hataminejad, H., Farhoodi, R. )2019.( Climate change and environmental degradation and the drivers of migration in the context of shrinking cities: A case study of Khuzestan province, Iran. Sustainable Cities and Society. Vol. 47, 1-32.https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101480
Tacoli, C. )2009.( Crisis or adaptation? Migration and climate change in a context of high mobility. Environment & Urbanization, Vol. 21 (2), 513-525.https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0956247809342182
Taghizadeh Ansari, M. )2014.( The political economy of climate change and the challenges facing the main actors. Journal of World Politics, Vol. 15 (48), 1–18.https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_14.html
Vinke, K., Bergmann, J., Blocher, Julia., Upadhyay, H., and Hoffmann, Roman. (2020). Migration as Adaptation?. Migration Studies Journal, Vol. 8 (4), 626–634.https://doi.org/10.1093/migration/mnaa029
Warner, K. )2010.( Global environmental change and migration: Governance challenges. Global Environmental Change, Vol. 20 (4), 402-413.https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2009.12.001
Zickgraf, Caroline. (2020). Climate Change and Migration: Myths and Realities. The Green European Journal.https://orbi.uliege.be/bitstream/2268/242886/1/climate-change-and-migration-myths-and-realities.pdf | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 555 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 414 |