
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 757 |
تعداد مقالات | 7,326 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,142,304 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,292,010 |
تحلیل داستان برصیصای عابد و شیخ صنعان بر پایه نظریه میتوس نورتروپ فرای | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
دوره 23، شماره 44، فروردین 1404، صفحه 207-222 اصل مقاله (688.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2024.48412.3248 | ||
نویسنده | ||
فریده محسنی هنجنی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، مرکز مطالعات زبان، واحد تهران جنوب،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نورتروپ فرای، اسطورهشناس برجستۀ کانادایی، در کتاب «رمز کل»، نگاهی نو به مسائلی چون اسطوره، استعاره و شخصیتشناسی داشته است و با بهرهبردن از داستانهای کتاب مقدس، نوع متفاوتی از خوانش آثار ادبی را ارائه کرده است. از منظر فرای، شخصیتهایی همچون آدم و ابلیس، اوج و حضیضی دارند که میتوان در ادبیات تمثیلی، شخصیتهای مشابه فراوانی برای آنها پیدا کرد. دو داستان برصیصای عابد، برگرفته از روایت سعدی در مجلس پنجم از مجالس پنجگانه و شیخ صنعان از منطقالطیر عطار، در زمرۀ ادبیات تمثیلی هستند که شخصیت اصلی آن، از مسیر رستگاری خارج میشود. هدف از این مقاله، بررسی فرجام و عاقبت شخصیتهای دو داستان برصیصای عابد و شیخ صنعان براساس نظریۀ فرای است. پرسش اصلی پژوهش این است که برمبنای دیدگاه قرائت تمثیلی نورتروپ فرای در کتاب «رمز کل»، شخصیتهای برصیصا و شیخ صنعان، دارای چه ویژگیهایی هستند؟ روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و یافتههای آن نشان میدهد که شخصیت برصیصا، در بین انگارههای مفاهیمِ متناظرِ مدنظرِ فرای، با هبوط ابلیس تطبیق دارد. همچنین داستان شیخ صنعان بازتابدهندۀ سرنوشت آدم است که شیخ صنعان نیز همچون آدم، سه مرحلۀ سفر پرماجرا، مبارزۀ سرنوشتساز و تعالی قهرمان را پشتسر گذاشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
برصیصا؛ شیخ صنعان؛ آدم؛ ابلیس؛ نورتروپ فرای | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ارسطو. (1343). فن شعر، ترجمۀ عبدالحسین زرینکوب. چاپ دوم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
بارانی، محمد؛ محمودی، فاطمه. (1386). مقایسۀ ساخت دو حکایت تمثیلی از مثنوی مولوی و مصیبتنامه عطار. پژوهشنامۀ ادب غنایی، شمارۀ هشتم، 5-26.
جویری، محمد. (بیتا). قصصالانبیا. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
رازی، نجمالدین. (1386). مرصادالعباد. چاپ دوازدهم. تهران: علمی و فرهنگی.
سعدی، مصلحالدین. (1383). کلیات. به اهتمام محمدعلی فروغی، چاپ سیزدهم. تهران: امیرکبیر.
سورآبادی. (1381). تفسیر قرآن کریم. تصحیح علیاکبر سعیدی سیرجانی. چاپ اول. تهران: فرهنگ نشر نو.
صارمی یاراحمدی، جمیله؛ فهیمی، رضا؛ طاهر، رحیم. (1401). میتوس و لوگوس در شاهنامۀ فردوسی، ماهنامۀ جامعهشناسی سیاسی ایران، شمارۀ یازدهم، صص 581-600.
طبری، محمد بن جریر. (1375). تاریخ طبری. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. چاپ پنجم. تهران: اساطیر.
علایی، مشیت. (1386). کتاب مقدس بهمنزلۀ متن ادبی، ادبپژوهی، شمارۀ اول.
فرای، نورتروپ. (1377). تحلیل نقد. ترجمۀ صالح حسینی. چاپ اول. تهران: نیلوفر.
فرای، نورتروپ. (1379). رمز کل؛ کتاب مقدس و ادبیات، ترجمۀ صالح حسینی، تهران: نیلوفر.
فرای، نورتروپ. (1384). صحیفههای زمینی. ترجمۀ هوشنگ رهنما. چاپ اول. تهران: هرمس.
فروزانفر، بدیعالزمان. (1347). احادیث مثنوی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
مقدادی، بهرام. (1393). دانشنامۀ نقد ادبی، از افلاتون تا به امروز. چاپ اول. تهران: چشمه.
منتشلو، معصومه؛ یعقوبی جنبهسرایی، پارسا. (1396). جریان زمان و انسجام برآمده از آن در روایت شیخ صنعان عطار. پژوهشنامۀ ادب غنایی، شمارۀ 28، صص 169-186.
میبدی، رشیدالدین. (1382). کشفالاسرار و عده الابرار. به سعی و اهتمام علیاصغر حکت، تهران: امیرکبیر.
نامور مطلق، بهمن. (1393). اسطوره و اسطورهشناسی نزد نورتروپ فرای. از کالبدشناسی نقد تا رمز کل. چاپ اول. تبریز: موغام. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |