تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 714 |
تعداد مقالات | 6,954 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,427,904 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,805,804 |
تأثیر فقر شهری برالگوهای رفتاری شهروندان (نمونۀ موردی: محلّه شیرآباد زاهدان) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 6، دوره 14، شماره 51، خرداد 1403، صفحه 161-194 اصل مقاله (1.33 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2024.47699.3175 | ||
نویسندگان | ||
اسماء شیوایی1؛ حمید ماجدی* 2؛ فرح حبیب2 | ||
1دانشجو دکتری، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استاد، عضو هیئت علمی دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
رشد شتابان شهرنشینی و شهرگرایی بالاخص در کشورهای در حال توسعه، یکی از پدیدههای فراگیر اجتماعی در عصر حاضر بهشمار میآید و نابرابریهای اجتماعی، فقر، افزایش فساد و جرم و جنایت، بحرانهای زیستمحیطی، اختلاف طبقاتی، نبود رفاه اجتماعی، مرگ و میر زودرس، بدمسکنی و بیمسکنی و اسکان غیر رسمی، از پیامدهای آن است. وجود اینگونه نابرابریها در شهرها و محلههای محروم و حاشیهنشین، ازجمله محله شیرآیاد زاهدان، باعث ایجاد تضاد درجوامع و نهایتاً بروز رفتارهای خشونتآمیز میشود. از اینرو؛ با بررسی فقر شهری و الگوهای رفتاری متأثر از آن، سعی در ترویج الگوهای رفتاری متجانس و باهویت شهروندان شدهاست. هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضع موجود فقر شهری و تأثیر آن بر الگوهای رفتاری است. محدودة مورد مطالعه، محله شیرآباد زاهدان میباشد. پژوهش بهشیوة توصیفی- تحلیلی و براساس راهبرد پیمایش انجام شدهاست. ابتدا ادبیات و مبانی موضوع بررسی شد تا معیارها احصاء شوند. سپس با مراجعه به جامعة خبرگانی (100 نفر)، این معیارها در قالب مؤلفههای 6 گانه نهایی شد. در گام بعدی، در میدان و بهروش مشاهده و مصاحبه، وضع موجود این معیارها مورد سنجش قرارگرفت. براساس سنجش وضع موجود و تحلیل نتایج آزمون تی تک، میانگین امتیاز هر شش مؤلفه از مقدار متوسط (3) بهطور معنیداری بیشتر بود. بنابراین گزارههای پژوهش مورد تأیید قرارگرفت. به این معنی که شناسایی 6 مؤلفه و 40 معیار بهوجود آورندة فقر شهری، در شکلگیری مدل نهایی پژوهش، مورد پذیرش و تأیید کارشناسان و متخصصان قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد؛ در بررسی نقش فقر شهری برالگوهای رفتاری شهروندان، مدل پیشنهادی میتواند بسیار کارآمد باشد. مؤلفههای فقر شهری که برالگوهای رفتاری تأثیرگذار هستند، براساس یافتههای پژوهش شامل: مؤلفههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کالبدی، زیرساخت و خدمات پایه و زیستمحیطی میباشند. | ||
کلیدواژهها | ||
فقر شهری؛ الگوهای رفتاری؛ محله شیرآباد زاهدان | ||
مراجع | ||
اسکندر ثانی، محمد؛ سجادی، ژیلا. (1393). کنش جمعی، توسعه اجتماعات محلی و نقش آنها در کاهش فقر شهری (مورد شناسی: نعمتآباد تهران، نشریه جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دوره چهارم، شماره یازده، صص 48-31.https://www.sid.ir/paper/236668/fa
اصغری زمانی، اکبر؛ زادولی، فاطمه، (1384). حاشیهنشینی و فقر شهری، راهکارها و پیامدها (مطالعه موردی: شهر تبریز)، همایش سمپوزیوم علوم زمین، دوره 24.https://www.sid.ir/paper/860558/fa
افروغ، عماد. (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، ارائة الگویی برای جدایی گزینی و پیامدهای آن. دانشگاه تربیت مدرس، دفتر نشر آثار علمی، تهران.https://www.gisoom.com/book/1142607/
بمانیان، محمدرضا؛ رضایی راد، رامین. (1390). سنجش اثرات مهاجرت به عنوان مهمترین عامل در تشخیص گستره فقر شهری و سکونتگاههای غیر رسمی با استفاده از GIS(مطالعه موردی: شهر کاشمر)، آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، دوره 4، شماره 15، صص 125-146.https://www.sid.ir/paper/130561/fa
بحرینی، حسین. (1394). تحلیل فضاهای شهری در رابطه با الگوهای رفتاری استفادهکنندگان و ضوابطی برای طراحی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دهم، تهران.https://www.gisoom.com/book/1942848/
بندرآباد، علیرضا؛ شاهچراغی، آزاده. (1394). محاط در محیط: کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی، انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران، چاپ اول، تهران.https://www.gisoom.com/book/
پیران، پیروز. (1382). باز هم در باب اسکان غیر رسمی، مورد شیرآباد زاهدان، شرکت عمران و بهسازی شهری،دوره یک، شماره 9 و 10.https://www.sid.ir/paper/452207/fa
خطیبی، محمدرضا. (1392). تأثیر متقابل الگوهای رفتاری در احیای هویت محیط شهر: مطالعه موردی محدوده ورودی سنندج، نشریه هویت شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، شماره 13، سال هفتم، صص73-63.https://hoviatshahr.srbiau.ac.ir/article_1943.html
دژدار، امید؛ طلیسچی، غلامرضا؛ و روحی دهکردی، رحمان. (1391). بازشناسی مفهوم قرارگاههای رفتاری، مروری بر تعاریف و ویژگیهای قرارگاه رفتاری با تأکید بر مرور تحلیلی متن شوگن، مطالعات محیطی هفت حصار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شماره اول، سال اول.https://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-27-fa.html
رئیس دانا، فریبرز. (1379). آسیبها، انحرافات اجتماعی و فقر در ایران، مجموعه مقالات فقر در ایران، انتشارات علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.https://poverty-research.ir/blog/books/3846/
رسولپور، هژیر؛ اعتصام، ایرج؛ طهماسبی، ارسلان. (1397). ارزیابی تأثیر مؤلفههای کیفیت محیطی بر الگوهای رفتاری در فضاهای فیزیکی شهری (نمونه موردی: خیابان ولیعصر(عج) تهران)، مطالعات محیطی هفت حصار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دوره هفتم، شماره 25. صص 34-19.https://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-608-fa.html
زورکی، شهریار؛ یدالهی اطاقسرا، مستانه. (1399)، اشتغال غیر رسمی و فقر خانوارهای شهری و روستایی در ایران، نشریه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، دانشگاه خوارزمی، دوره 11، شماره 42، صص 117-83.https://www.sid.ir/paper/954467/fa
سرگزی، زهرا؛ محمدی، محمدرضا. (1398). شناسایی و تحلیل فضایی پهنههای فقر شهری، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان، سال یازدهم، شماره مسلسل چهلم، صص 70-55.https://gps.gu.ac.ir/article_133050.html
شکوئی، حسین. (1389). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، جلد اول، تهران. https://samt.ac.ir/fa/book/804/
فکوهی، ناصر. (1400). انسانشناسی شهری، انتشارات شهر نی، چاپ چهاردهم، تهران.https://www.iranketab.ir/book/
فراهانیفرد، سعید. (1387). نگاهی به فقر و فقر زدایی از دیدگاه اسلامی، کانون اندیشه جوان وابسته به مؤسسه کانون اندیشه جوان تهران. صص 148-52.https://www.gisoom.com/book/
گیدنز، آنتونی. (1386). جامعهشناسی، ترجمه: حسین چاوشیان، انتشارات شهر نی، ویراست چهارم، تهران.https://www.iranketab.ir/book/3961-sociology
گلرخ، شمین. (1391). قرارگاه رفتاری: واحدی پایه برای تحلیل محیط، انتشارات آرمانشهر، تهران.https://www.gisoom.com/book/
گلدسته، اکبر؛ آقا میر کریمی، سعید. (1377). راهنمای کاربرانspss 6 for windows ، جلد دوم، مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی، شرکت آمارپردازان.https://www.gisoom.com/book/1134174
لنگ، جان. (1388). آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه علیرضا عینیفر، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، تهران.https://www.gisoom.com/book/
مهندسین مشاور شهر و خانه (1395). طرح جامع شهرستان زاهدان، مسکن و شهرسازی.
موحد، علی؛ ولینور، سامان (1392). تحلیل فضایی فقر شهری در کلانشهر تهران، فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری، انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دوره 4، شماره 3 (پیاپی 15)، صص 37- 19.https://www.sid.ir/paper/240262/fa
Altman, I, & Wohlwill, J. (1994). "Human Behavior and Environment And Research- Volume 13: Women and The Environment. New York: Plenum Press,New York and London, First Edition.106-172.https://www.google.com/books/edition/Human_Behavior_and_Environment/BIHgBwAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=Human+Behavior+and+Environment+And+Research&printsec=frontcover
Bank, N., 2012, ‘Employment and mobility among the urban poor in Dhaka, Bangladesh’, submitted to World Development for publication, 155-267.https://openknowledge.worldbank.org/server/api/core/bitstreams/b34c6637-9b66-570d-9df2-63c004f2860b/content
Coudel, Hentschel, and Wodon, 2002, “Poverty Measurement and Analysis” in World Bank, 2002, A Sourcebook for Poverty Reduction Strategies, Chapter 1, 149-176.https://mpra.ub.uni-muenchen.de/45362/
Chen and Ravallion, 2006, “How did the World’s Poorest Fare in the 1990s,” Policy Research Working Paper, World Bank, Washington, D.C, 8-34.https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/19795
Falkingham, J. and C. Namazie, 2002, Measuring Health and Poverty: A review of approaches to identifying the poor, assets . publishing. service. gov. uk, London, DFID Health Systems Resource Center, 2-29.https://eprints.soton.ac.uk/35016/
Hentschel, J. & R. Seshagir, 2000, “The City Poverty Assessment Primer,” Prepared for the Urban Management Course, Poverty Group, The World Bank, 11-56.https://elibrary.worldbank.org/doi/abs/10.1596/0-8213-4851-5 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 133 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 118 |