اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 776 |
| تعداد مقالات | 7,514 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,601,578 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,522,442 |
واکاوی شکنندگی در محلّات بافت تاریخی شهر ارومیه | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 51، خرداد 1403، صفحه 97-126 اصل مقاله (2.09 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2024.46964.3150 | ||
| نویسندگان | ||
| مظفر عباس زاده* 1؛ رضا کریمی2 | ||
| 1دانشیار دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| محلّات بافت تاریخی شهرها، درگذر زمان دچار ازهم‌گسیختگی گردیدهاست، به‌طوری که شهرها را به‌شدت تحت فشار قرارداده و دچار نوعی شکنندگی زودرس کرده است. هدف این پژوهش، تحلیل شکنندگی در 24 محله بافت تاریخی شهر ارومیه می‌باشد. نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. دادههای مورد تحلیل بهطریق پیمایش و با ابزار پرسشنامه از نمونه آماری متشکل از تعداد 30 فرد خبره گردآوری شدهاند. 14 شاخص بر‌اساس نظرات نخبگان و نیز موجود بودن اطلاعات انتخاب گردیده و در نرم‌افزار GIS لایه‌های اطلاعاتی برای آنها ایجاد شده است. برای محاسبة وزن شاخص‌ها، از روش FUCOM و برای تحلیل داده‌ها، از روش تصمیم‌گیری CoCoSo استفاده گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که در بافت تاریخی شهر ارومیه، 8 درصد محدوده در پهنة شکنندگی خیلی‌کم، 21 درصد در پهنة شکنندگی کم، 29 درصد در پهنة شکنندگی متوسط، 28 درصد در پهنة شکنندگی زیاد و 14 درصد در پهنة شکنندگی خیلی‌زیاد واقع گردیده است. محلّات درویشلر، آغداش، دوشابچی‌خانا، خان‌باغی و خانباباخان در پهنة شکنندگی خیلی‌زیاد، محلّات صحیه، جارچی‌باشی، تندیرچیلر، شورشورا و هزاران در پهنه شکنندگی زیاد، محلّات بازارباش، ارگ، دلگشا، یوردشاهی و نوگچر در پهنه شکنندگی متوسط، محلات یئدی‌درمان، آغ‌زمیلر، سیدجواد، مهدی‌القدم و یونجالیق در پهنه شکنندگی کم و محلات نائب عسگر، خطیب، قره‌آغاج و دوچیلر در پهنة شکنندگی خیلی‌کم واقع شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شکنندگی؛ تابآوری؛ بافت تاریخی؛ رتبه‌بندی؛ ارومیه | ||
| مراجع | ||
|
ابدالی، یعقوب؛ رجایی، عباس. (1398). تعیین مؤلفه‌های تابآوری کالبدی در بافت مسکونی شهر بجنورد با استفاده از خودهمبستگی فضایی موران، پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، سال 10، شماره 39، صص 16-1. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285229.1398.10.39.1.9
اسکندری، ندا؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا؛ حبیب، فرح. (1401). مدل‌یابی شکنندگی شهرهای ایران با روش ساختاری- تفسیری، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دانشگاه اصفهان، دوره 38، شماره، صص 10-1.http://georesearch.ir/article-1-1426-fa.html
اسکندری، ندا؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا؛ حبیب، فرح. (1402). تبیین مفهوم شکنندگی شهر و بررسی ابعاد و مؤلفه‌های شهر شکننده مبتنی بر مرور نظام‌مند، دانش شهرسازی، دانشگاه گیلان، دوره 7، شماره 2، صص 32-1.https://doi.org/10.22124/upk.2023.22577.1783
اسکندری، ندا؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا؛ حبیب، فرح. (1402). تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری(مطالعه موردی: کلانشهر تهران)، جغرافیا و مخاطراتمحیطی، دانشگاهفردوسیمشهد، سال 12، شماره 46، صص 231-207.https://doi.org/10.22067/geoeh.2022.78066.1263
اسمعیل پور، نجما؛ حسینی، گلبرگ؛ حیدری هامانه، الهام. (1397). سنجش میزان تابآوری محلات تاریخی در برابر زلزله و راهکارهای ارتقاء آن نمونه موردی: محله سنگ‌سیاه شیراز، معماری و شهرسازی پایدار، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، سال 6، شماره اول، صص 103-89.https://dorl.net/dor/20.1001.1.25886274.1397.6.1.6.7
احمدی، مارال؛ عندلیب، علیرضا؛ ماجدی، حمید؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا. (1399). بررسی تابآوری کالبدی-اجتماعی بافت فرسوده تاریخی با تأکید بر فرم شهری پایدار با روش میانگین فاصله از حد بهینه (نمونه موردی: محلات بافت تاریخی تهران)، مطالعات محیطی هفت‌حصار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دوره 8، شماره 32، صص 16-5.http://dx.doi.org/10.29252/hafthesar.8.32.3
اسمعیل‌پور، نجما؛ صابری‌فر، رستم، حبیبی، محمدعلی. (1400). اولویت‌سنجی معابر مستعد پیاده‌راه‌سازی در عرصه بافت تاریخی شهر یزد با استفاده از ابزار تحلیلی Weighted Sumدر سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، دوره 12، شماره 2، صص 78-59. https://doi.org/10.30473/grup.2021.8656
بیطرف، آزاده؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا، ذبیحی، حسین. (1400). بازخوانی معیارهای سرزندگی در مکان‌های تاریخی با تأکید بر رهیافت گردشگری میراثی، مطالعات هنر اسلامی، موسسه مطالعات هنراسلامی، دوره 18، شماره 41، صص 123-103.10.22034/ias.2020.218517.1180
بیطرف، آزاده؛ سعیده‌زرآبادی، زهرا، ذبیحی، حسین. (1400). سنجش معیارهای سرزندگی در مکان‌های تاریخی با تأکید بر رویکرد توسعه گردشگری میراثی مطالعه موردی: سراهای تاریخی منطقه 12 تهران، گردشگری شهری، دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران، دوره 8، شماره 4، صص 115-103.https://doi.org/10.22059/jut.2022.327685.931
پوراحمد، احمد؛ حاتمی، احمد. (1401). ارزیابی میزان تابآوری بافت تاریخی شهر کرمان در برابر زلزله و ارائه راهبردهای ارتقاء آن. فصلنامه جغرافیا، انجمن جغرافیایی ایران، دوره 20، شماره 7، صص 59-37.https://dorl.net/dor/http://dor.net/dor/20.1001.1.27833739.1401.20.72.3.9
جوان‌مجیدی، جواد؛ مسعود، محمد؛ مطلبی، قاسم. (1397). ارزیابی سطح پایداری اجتماعی در بافت‌های تاریخی شهری مطالعه موردی: شهر اردبیل، شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامه ریزی شهری ایران، دوره 1، شماره 4، صص 36-19.10.22034/jsc.2019.90902
حیدری، محمدتقی؛ حاتمی، احمد؛ طهماسبی‌مقدم، حسین؛ اکبری‌منفرد، بهاره. (1401). ارزیابی میزان تابآوری کالبدی بافت مرکزی شهرها در برابر سوانح (نمونه موردی: منطقه 8 شهر شیراز)، جغرافیا و توسعه فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد انتشار، آنلاین.https://doi.org/10.22067/jgusd.2022.73288.1124
حمیدی، پریسا؛ لطفی، صدیقه؛ نیک‌پور، عامر (1401). بررسی وضعیت شاخصهای تاب آوری کالبدی در شهر ساری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP)، مطالعات برنامهریزی سکونت‌گاههای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دوره 17، شماره 61، صص 1002-991.https://dorl.net/dor/20.1001.1.25385968.1401.17.4.19.5
خیام‌باشی، احسان؛ تقوایی، مسعود؛ وارثی، حمیدرضا. (1400). نقش مورفولوژی و آمایش شهری در ارتقای تابآوری کالبدی- فضایی مطالعه موردی: کلانشهر اصفهان، آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، دوره 11، شماره 4، صص 183-163.https://doi.org/10.30488/gps.2021.225654.3217
دهقان، کامران؛ فراهانی، مریم. (1400). ارزیابی پیامدهای مداخلات کلان مقیاس شهری در بافت تاریخی با تأکید بر اثرات اقتصادی (نمونه موردی: بافت حوزه بلافصل مجموعه صاحب‌الأمر شهر تبریز)، فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دوره 6، شماره 1، صص 137-115.http://dx.doi.org/10.52547/ciauj.6.1.115
رؤفی، روژین؛ شیعه، عباس. (1401). تدوین راهبردهای بازآفرینی بافت تاریخی شهر سنندج از طریق کاربست رویکرد طب سوزنی شهری، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، دکتر مصطفی بهزادفر، دوره 15، شماره 41، صص 267-249.10.22034/aaud.2023.270749.2412
عبداله‌زاده فرد، علیرضا؛ شادمانی، مجتبی. (1395). ساماندهی و باززنده‌سازی مرکز محله در بافت تاریخی به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی محله سنگ سیاه شیراز)، جغرافیا (برنامهریزی منطقه‌ای)، موسسه آموزش عالی قشم، دوره 6، شماره 2، صص 89-73.https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286462.1395.6.2.5.0
عابدینی، موسی؛ عشقی چهاربرج، علی؛ علوی، سعیده. (1401). ارزیابی میزان تابآوری کالبدی شهر در سناریوهای مختلف زلزله نمونه موردی: منطقه شش شهر تهران، فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال 22، شماره 78، صص 211-191.http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3866-fa.html
فلاح، سعید؛ گیوه‌چی، سعید؛ اسکندری، محمد؛ سرسنگی، علیرضا. (1392). ارزیابی آسیب‌پذیری بافت تاریخی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مطالعه موردی: محله فهادان یزد، مدیریت بحران، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 2دوره 2، شماره 3، صص 12-5.https://dorl.net/dor/20.1001.1.23453915.1392.2.1.1.5
فصیحی، حبیب‌اله؛ پریزادی، طاهر. (1402). آسیبشناسی کالبدی- اجتماعی بافت تاریخی تهران با رویکرد تابآوری، پژوهش‌های دانش زمین، دانشگاه شهید بهشتی، دوره 14، شماره 53، صص 133-119.https://doi.org/10.48308/esrj.2023.103111
فصیحی، حبیب‌اله؛ پریزادی، طاهر؛ داودی، آذر. (1402). آسیبشناسی کالبدی- اجتماعی بافت تاریخی شهر شوشتر، برنامهریزی فضایی، دانشگاه اصفهان، سال 13، شماره 48، صص 64-41.https://doi.org/10.22108/sppl.2023.137359.1721
لنگرنشین، علی؛ ارغان، عباس؛ کرکه‌آبادی، زینب. (1398). سنجش شاخص کالبدی محیطی تابآوری در بافت‌های شهری تهران (مطالعه موردی محلات تجریش، جنت آباد شمالی و فردوسی شهر تهران) در راستای ارائه مدلی بومی برای تاب آوری کلان شهرهای ایران، جغرافیا (برنامهریزی منطقه‌ای)، موسسه آموزش عالی قشم، سال 9، شماره 2، صص 693-669.https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286462.1398.9.2.40.6
لطفی‌پور، مرتضی؛ حمزه، نرگس. (1401). سنجش معیارهای مؤثر بر کیفیت فضاهای شهری در حوزه‌های تاریخی (نمونه موردی: حوزه تاریخی کاشان)، رهپویه معماری و شهرسازی، دانشگاه سوره، دوره 1، شماره 3، صص 72-55.https://doi.org/10.22034/rau.2023.1982875.1021
موسوی، سعید؛ ماجدی، حمید؛ حبیب، فرح. (1395). بازشناسی ویژگیهای کالبدی- فضایی بافت قدیم شهر در ایران، هویت شهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، سال 10، شماره 28، صص 28-19.https://dorl.net/dor/20.1001.1.17359562.1395.10.4.2.3
محمودینیا، محبوبه؛ صرامی، حسین؛ رامشت، محمدحسین؛ تقوایی، مسعود. (1399). ارزیابی تاب آوری بافت تاریخی شهر در برابر مخاطرات طبیعی زلزله (مطالعه موردی: شهر یزد)، فصلنامه علمی و پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال 13، شماره 1، صص 654-637.https://sanad.iau.ir/Journal/geography/Article/858809
مهدی‌نژاد، سمانه؛ شقاقی، شهریار. (1401). آسیبشناسی بافت تاریخی تبریز (نمونه تحلیلی: مجموعه تاریخی صاحب‌الأمر)، مطالعات بین رشته‌ای در تعالی معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دوره 1، شماره 1، صص 53-37.https://doi.org/10.30495/jisaud.2022.694854
محمدپورلیما، نغمه؛ بندرآباد، علیرضا؛ ماجدی، حمید. (1399). تابآوری کالبدی و اجتماعی محلات مسکونی بافت تاریخی (نمونه موردی منطقه 12 تهران)، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، دوره 12، شماره 2، صص 116-97.https://dorl.net/dor/20.1001.1.66972251.1399.12.2.6.0
مهندسین مشاور طرح و آمایش. (1398). طرح تفصیلی یکپارچه شهر ارومیه. وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان‌غربی.https://www.mrud.ir/
مهندسین مشاور فرنهاد. (1402). طرح ویژه حفاظت و احیا بافت تاریخی ارومیه، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.https://www.mrud.ir/
مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.https://amar.org.ir/statistical-information
Chawla, A. (2023). Multi-stakeholder Partnerships to Support Climate Migrants in Fragile Cities, The Palgrave Encyclopedia of Urban and Regional Futures, Palgrave Macmillan, Cham.https://ensia.com/articles
De Boer, J. (2016). Risk, Resilience, and the Fragile City. In: Sanderson D, Kayden J, Leis J, editors. Urban Disaster Resilience: New Dimensions from International Practice in the Built Environment. 1st Edition, London: Routledge. https://www.taylorfrancis.com/
De Boer, J., Muggah, R., & Patel, R. (2016). Conceptualizing City Fragility and Resilience (Working Report No: 5), New York: United Nations University Center for Policy Research. https://www.academia.edu
Fazey, I., Blackwood, D., John Allen, S., & Burnett, K. (2017). Transformation In a Changing Climate: A Research Agenda, Climate and Development, 10 (3), 197-217.http://dx.doi.org/10.1080/17565529.2017.1301864
Global Agenda Council on Fragility, Violence & Conflict. (2016). Responsible Investment in Fragile Contexts. Geneva: World Economic Forum.https://www.weforum.org
FRC (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies). (2014). IFRC Framework for Community Resilience, Geneva.https://preparecenter.org
Interpeace. (2015). Frameworks for Assessing Resilience: Report of the First Global Methodology Workshop, New York. https://www.interpeace.org
Independent Commission on Multilateralism (ICM). (2015). Fragile States and Fragile Cities Discussion Paper.https://www.icm2016.org
Li, N. (2017). Study on Historical Urban Texture Restoration and Control based on Weaving, Theory, Journal of the Faculty of Engineering Commission, 32 (11), 35-44.https://www.semanticscholar.or
Miklos, M., & Paoliello, T. (2017). Fragile Cities: a Critical Perspective on the Repertoire for New Urban Humanitarian Interventions, Contexto Internacional, 39 (3), 545-568.http://dx.doi.org/10.1590/s0102-8529.2017390300005
Muggah, R., & Jutersonke, O. (2012). Rethinking Stabilization and Humanitarian Action in Fragile Cities. In: Perrin B, Editor. Modern Warefare (Armed Groups, Private Militaries, Humanitarian Organizations and the Law), Toronto: UBC Press, 311-327.https://www.researchgate.net
Muggah, R. (2014). Deconstructing the Fragile City: Exploring Insecurity, Violence, and Resilience, Environment and Urbanization, 26 (2), 345-358.https://doi.org/10.1177/0956247814533627
United Nations University, Institute for Environment and Human Security. (2014). World Risk Report. Bonn: United Nations University.https://unfccc.int
Matyas, D., & Pelling, M. (2014). Positioning Resilience for 2015: the Role of Resistance, Incremental Adjustment and Transformation in Disasters Risk Management Policy, Disasters, 39 (1), 1-18.https://doi.org/10.1111/disa.12107
Nogueira, J. P. (2017). From Failed States to Fragile Cities: Redefining Spaces of Humanitarian Practice, Third World Quarterly, 38 (7), 1437-1453.https://doi.org/10.1080/01436597.2017.1282814
Okeke, F.O., Eziyi, I.O., Udeh, C.A., & Ezema, E.C. (2020). City as Habitat: Assembling the Fragile City, Civil Engineering Journal, 6 (6), 1143-1154.http://dx.doi.org/10.28991/cej-2020-03091536
Smith, T. (2017). Opinion: How to Build a 'Smart City' in a Fragile and Conflict-Affected Context. https://www.devex.com
Selby, J. D., & Desouza, K. C. (2019). Fragile Cities in the Developed World: A Conceptual Framework, Cities, 91, 180-192.http://dx.doi.org/10.1016/j.cities.2018.11.018
Wang, J.J. (2015). Flood Risk Maps to Cultural Heritage: Measures and Process, Journal of Cultural Heritage, 6 (2), 210-220.https://doi.org/10.1016/j.culher.2014.03.002 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 382 |
||