
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 769 |
تعداد مقالات | 7,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,441,834 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,469,587 |
ارزیابی خسارتهای زیستمحیطی و اقتصادی معدن زغالسنگ سنگ دَرکا-آمل بر خاک، پوشش گیاهی و درختان جنگلی | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 22، دوره 13، شماره 41 - شماره پیاپی 3، مهر 1403، صفحه 151-168 اصل مقاله (2.56 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2024.48099.2030 | ||
نویسندگان | ||
داود کرتولی نژاد* 1؛ حسن بشیری2؛ محمد رحیمی3 | ||
1استادیار گروه جنگلداری مناطق خشک دانشگاه سمنان | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم جنگل دانشگاه سمنان | ||
3استاد گروه بیابانزدایی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، سمنان | ||
چکیده | ||
استخراج معادن زغالسنگ در هر نقطه از جهان همواره صدمات هنگفتی برای چشماندازهای طبیعی و جوامع بیولوژیکی فون و فلور به همراه داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی خسارتهای زیستمحیطی و اقتصادی ناشی از فعالیت معدن زغالسنگ سنگ درکا آمل انجام شد. برای ثبت خصوصیات درختان در خارج از محدوده معدن، ترانسکتهایی در چهار جهت اصلی پیاده شد و بر روی آنها پلاتهای دایرهای 1000 متر مربعی در فواصل 50، 100، 150، 200 و 250 متری اندازه گیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. جهت اندازهگیری شاخصهای تنوع زیستی پوشش علفی، تعداد 3 پلات مربعی 5/1×5/1 متر در هر یک از فواصل 5 گانه در هر جهت جغرافیایی اندازهگیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع زیستی و غنای گونهای پوشش علفی در فواصل 50، 100 و 150 متری از حاشیه معدن دارای وضعیت نامساعدتری نسبت به فواصل 200 و 250 متری بودند. فراوانی، سطح مقطع و ارزش تجاری درختان سرپا در فواصل 50 و 100 متری از حاشیه معدن دارای کمترین مقدار بود. وضعیت تنوع زیستی گونههای علفی و تراکم و ترکیب درختان جنگلی به دلیل حضور گونههای اصلی و کلیماکس جنگل در فواصل 250 متری و بیشتر، بهتر شده بود. در فواصل 50 و 100 متر از محدوده معدن غالبیت گونههای علفی شدیداً نورپسند و فرصتطلبی همچون تمشک، کارکس، سرخس عقابی و گزنه بهواسطه افزایش شدت نور و کاهش تراکم تاجپوشش درختان سرپا مشاهده شد؛ درحالیکه با فاصلهگرفتن از حاشیه معدن به دلیل افزایش تراکم درختان سرپا و افزایش درصد تاجپوشش، غالبیت گونههای سایه پسند علفی النا، بنفشه، فرفیون، سیکلمن و حتی پامچال بیشتر شد. با توجه به حجم عملیات خاکبرداری و خاکریزی میزان خسارت ایجادشده در این معدن با طول مسیر 7/1 کیلومتر و عرض تخریب 50 متر (مساحت 5/8 هکتار) برابر 000/960/989/1 ریال بوده است. خسارت اقتصادی قطع کامل 1700 اصله درخت جنگلی برابر 000/000/960/6 ریال برآورد شد. مجموع خسارات تخریب خاک و درختان جنگلی در این معدن 000/960/949/8 ریال برآورد گردید. با توجه به نتایج، پیشنهاد میگردد رویکرد جدیدی نسبت به عدم صدور پروانه بهرهبرداری برای معادن کمبازده در جنگلهایی با ارزش چشمانداز، تنوع زیستی و تفرجی بسیار بالا همچون جنگلهای هیرکانی اتخاذ گردد و زغالسنگ موردنیاز کشور از سایر ذخایر معدنی موجود در استانهای خارج از محدوده جنگلهای هیرکانی تأمین گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخصهای تنوع زیستی؛ آسیبهای زیست محیطی؛ ارزیابی اقتصادی؛ جنگلهای هیرکانی؛ استخراج معدن؛ درختان سرپا | ||
مراجع | ||
احمدی، زینب؛ کرتولی نژاد، داود؛ ملاشاهی، مریم؛ شایان مهر، معصومه. (1397). تأثیر آتشسوزی بر تنوع و سطحهای غذایی فون خاک در جنگلهای هیرکانی (مطالعه موردی: جنگلهای گلندرود). فصلنامه علوم محیطی، 16(3)، صص: 135-152.
بشیری، حسن؛ کرتولی نژاد، داود؛ معافی، مهران؛ رحیمی، محمد. (1396). ارزیابی خسارتهای اقتصادی و زیستمحیطی معادن زغالسنگ بر اراضی جنگلی و پوشش گیاهی (مطالعه موردی: معدن زغالسنگ، سنگ درکا-آمل). پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه سمنان، 87 ص.
جعفری، فرزانه؛ کرتولی نژاد، داود؛ امیری، مجتبی؛ شایان مهر، معصومه؛ اکبریان، محمد. (1396). تأثیر درازمدت مالچ نفتی بر شاخصهای تنوع زیستی ماکروفون خاک و پوشش گیاهی در منطقه جاسک. خشکبوم، 7(1)، صص: 27-38.
Ahirwal, J., Maiti, S. K. (2016). Assessment of soil properties of different land uses generated due to surface coal mining activities in tropical Sal (Shorea robusta) forest, India. Catena, 140, 155-163. https://doi.org/10.1016/j.catena.2016.01.028 Chabukdhara, M., Singh, O. P. (2016). Coal mining in northeast India: an overview of environmental issues and treatment approaches. International Journal of Coal Science & Technology, 3, 87-96. https://doi.org/10.1007/s40789-016-0126-1 Donggan, G., Zhongke, B., Tieliang, S., Hongbo, S., Wen, Q. (2011). Impacts of coal mining on the aboveground vegetation and soil quality: a case study of Qinxin coal mine in Shanxi Province, China. Clean–Soil, Air Water, 39(3), 219-225. https://doi.org/10.1002/clen.201000236 Eghrari, S., Ravanbakhsh, H., Shirvany, A., Kartoolinejad, D. (2023). The effect of understory shrub species on the natural regeneration of Hyrcanian mixed broad-leaved forests (Kheyrud, Iran). Iranian Journal of Forest, 15(1), 1-10. https://www.ijf-isaforestry.ir/article_163432_en.html?lang=fa Fatah, L. (2008). The impacts of coal mining on the economy and environment of South Kalimantan Province, Indonesia. ASEAN economic bulletin, 85-98. https://www.jstor.org/stable/41231497 Finkelman, R. B., Wolfe, A., Hendryx, M. S. (2021). The future environmental and health impacts of coal. Energy Geoscience, 2(2), 99-112. https://doi.org/10.1016/j.engeos.2020.11.001 Goswami, S. (2015). Impact of coal mining on environment. European Researcher, (3), 185-196. Huang, Y., Tian, F., Wang, Y., Wang, M., Hu, Z. (2015). Effect of coal mining on vegetation disturbance and associated carbon loss. Environmental Earth Sciences, 73, 2329-2342. https://doi.org/10.1007/s12665-014-3584-z Khodaverdi, S., Amiri, M., Kartoolinejad, D., Mohammadi, J. (2019). Canopy gaps characteristics of pure and mixed stands in the Hyrcanian forests of north Iran. Annals of Silvicultural Research, 43(2), 62-70. https://doi.org/10.12899/asr-1882 Kompała-Bąba, A., Sierka, E., Dyderski, M. K., Bierza, W., Magurno, F., Besenyei, L., ... Woźniak, G. (2020). Do the dominant plant species impact the substrate and vegetation composition of post-coal mining spoil heaps? Ecological Engineering, 143, 105685. https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2019.105685 Li, H., Chen, W., Zhang, C., Liang, H. (2024). Coupling relationship between soil properties and plant diversity under different ecological restoration patterns in the abandoned coal mine area of southern China. EGUsphere, 2024, 1-41. https://doi.org/10.5194/egusphere-2024-305 Milder, A. I., Fernández‐Santos, B., Martínez‐Ruiz, C. (2013). Colonization patterns of woody species on lands mined for coal in Spain: preliminary insights for forest expansion. Land Degradation & Development, 24(1), 39-46. Mondal, S., Palit, D., Chattopadhyay, P. (2020). Impact of mining on tree diversity of the coal mining forest area at Raniganj coal field area of West Bengal, India. Ecology, Environment and Conservation, 26, 66-72. Pandey, B., Agrawal, M., Singh, S. (2014). Coal mining activities change plant community structure due to air pollution and soil degradation. Ecotoxicology, 23, 1474-1483. https://doi.org/10.1007/s10646-014-1289-4 Sarma, K. and Barik, S. K. (2011). Coal mining impact on vegetation of the Nokrek Biosphere Reserve, Meghalaya, India. Biodiversity, 12(3), 154-164. https://doi.org/10.1080/14888386.2011.629779 Sarma, K., Kushwaha, S. P. S., Singh, K. J. (2010). Impact of coal mining on plant diversity and tree population structure in Jaintia Hills district of Meghalaya, North East India. New York Science Journal, 3(9), 79-85. Semy, K., Singh, M. R. (2024). Changes in plant diversity and community attributes of coal mine-affected forest in relation to a community reserve forest of Nagaland, Northeast India. Tropical Ecology, 65(1), 16-25. https://doi.org/10.1007/s42965-023-00310-z Sena, K. L., Yeager, K. M., Barton, C. D., Lhotka, J. M., Bond, W. E., Schindler, K. J. (2021). Development of mine soils in a chronosequence of forestry-reclaimed sites in eastern Kentucky. Minerals, 11(4), 422. https://doi.org/10.3390/min11040422 Thakur, T. K., Dutta, J., Upadhyay, P., Patel, D. K., Thakur, A., Kumar, M., Kumar, A. (2022). Assessment of land degradation and restoration in coal mines of central India: A time series analysis. Ecological Engineering, 175, 106493. https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2021.106493 Vishwakarma, A. K., Behera, T., Rai, R., Sonkar, A. K., Singh, A. P., Shrivastva, B. K. (2020). Impact assessment of coal mining-induced subsidence on native soil of South Eastern Coal Fields: India. Geomechanics and Geophysics for Geo-Energy and Geo-Resources, 6, 1-21. https://doi.org/10.1007/s40948-020-00156-y Vishwakarma, A. K., Rai, R., Sonkar, A. K., Behera, T., Shrivastva, B. K. (2020). Assessment of impacts of coal mining-induced subsidence on native flora and native forest land: A brief review. Sustainable Development Practices Using Geoinformatics, 141-152. https://doi.org/10.1002/9781119687160.ch9 Xiao, W., Zhang, W., Ye, Y., Lv, X., Yang, W. (2020). Is underground coal mining causing land degradation and significantly damaging ecosystems in semi‐arid areas? A study from an Ecological Capital perspective. Land degradation & development, 31(15), 1969-1989. https://doi.org/10.1002/ldr.3570. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 322 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 143 |