اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 772 |
| تعداد مقالات | 7,486 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,490,803 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,482,317 |
وجوه تشابه و تمایز اخلاق و عرفان با رویکرد به احیاءالعلوم و رسالۀ قشیریه | ||
| مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
| دوره 8، شماره 1، تیر 1403، صفحه 303-324 اصل مقاله (424.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.48452.1182 | ||
| نویسندگان | ||
| نفیسه آقاخانی1؛ تقی اژه ای* 2؛ جعفر شانظری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان ،کاشان، ایران | ||
| 2نویسنده مسئول، دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان ،اصفهان، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان ، ایران. | ||
| چکیده | ||
| کتاب رسالۀ قشیریه اثر عبدالکریم هوازن قشیری و کتاب احیاء علوم الدین امام محمد غزالی دو اثر شناخته شده در علم عرفان و اخلاق هستند. رسالۀ قشیریه یکی از امهات کتب عرفان و احیاء علوم الدین یکی از نخستین آثار در زمینۀ اخلاق است. صاحبان این آثار با توجه به رویکردی که در عرفان و اخلاق دارند به‌تبیین و تشریح مسائل اخلاقی-عرفانی پرداخته‌اند. این موضوع را با مقایسۀ متن این دو کتاب و تعاریفی که از فضایل و رذایل اخلاقی ارائه می‌دهند به وضوح می‌توان دریافت. دراین پژوهش می‌کوشیم تا با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و به صورت تطبیقی-توصیفی، وصف و شرح این دو نویسنده از مباحثی چون نفس آدمی، حُسن خلق، حسد، توبه و رضا، صبر را مقایسه و بررسی کرده و وجوه تشابه و تمایز نگرش آن دو را که برخاسته از تعلق آنان به دو رویکرد عرفان و اخلاق است نشان دهیم. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که اگرچه اخلاق و عرفان هر دو در پی تربیت نفوس انسانی و دوری از رذایل و کسب فضایل اخلاقی هستند، اما در مواردی چون هدف غایی و نهایی، شیوۀ تحلیل مسائل، ارکان سازندۀ این علوم، دیدگاه و رویکرد کلی حاکم بر آن‌ها، شیوۀ تحلیل مسائل، و مباحثی چون نفس آدمی و اقتدا به پیشوا و راهنما از یکدیگر متمایزند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق؛ عرفان؛ فضایل اخلاقی؛ احیاء علوم الدین؛ رسالۀ قشیریه | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌‌عربی، محیی‌الدین(1410ق). الانسان الکامل، (بهکوشش محمود غراب). دمشق.
اترک، حسین(1393).«سیر تطور نظریۀ اعتدال در اخلاق اسلامی»، نشریۀ پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز، سال8، شمارۀ14، ص ص131-147.
اعوانی، شهین(1388). «کیمیای‌اخلاق غزالی»، مجلۀ جاویدان خرد، بهار 88، شمارۀ 2، ص ص5-23.
حلبی، علی اصغر و دیگران(1398). «اخلاق دینی-عرفانی در احیاء علوم الدین و المحجه البیضاء فیض کاشانی»، مجلۀ عرفان اسلامی(ادیان و عرفان)، دورۀ15، شمارۀ 60، ص ص151-173.
پورجوادی، نصرالله(1379). غزالی و مآخذ صوفیانۀ او، مجلۀ معارف، دورۀ هفدهم، شمارۀ 3، ص ص. 52-94.
دهباشی، مهدی و میرباقری فرد، علی اصغر(1394). تاریخ تصوف، تهران، انتشارات سمت.
زرین‌کوب، عبدالحسین(1353). فرار از مدرسه؛ دربارۀ زندگی و اندیشۀ ابوحامد غزالی، تهران، انجمن آثار ملی.
طوسی، خواجه نصیرالدین(1368).اخلاق ناصری، (تصحیح مجتبی مینوی). تهران، خوارزمی.
علیزاده، مهدی(1389). اخلاق اسلامی(مبانی و مفاهیم)، قم، دفتر نشر معارف.
غزالی، محمد(1357).احیاء علوم الدین(ربع مهلکات)، جلد سوم، (ترجمۀ مویدالدین محمد خوارزمی، بهکوشش حسین خدیوجم). تهران، علمی و فرهنگی.
غزالی، محمد (1357).احیاء علوم الدین(ربع منجیات)، جلدچهارم، (ترجمۀ مویدالدین محمد خوارزمی، بهکوشش حسین خدیوجم) تهران، علمی و فرهنگی.
غزالی، محمد (1361). کیمیای سعادت، (تصحیح حسین خدیوجم). تهران، علمی و فرهنگی.
قشیری، عبدالکریم بن هوازن(1383) رسالۀ قشیریه، (ترجمۀ ابوعلی عثمانی، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر). تهران، علمی و فرهنگی.
کلانتری، علی اکبر(1385). اخلاق زندگی، قم، نشر معارف.
مسکویه، ابوعلی(1394). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، (ترجمۀ صلاح الدین سلجوقی). تهران، عرفان.
مطهری، مرتضی(1377). آشنایی با علوم اسلامی(کلام، عرفان، حکمت عملی). تهران، انتشارات صدرا.
مغنیه، محمد جواد (1366). فلسفۀ اخلاق در اسلام، تهران، انتشارات بدر.
مکارم شیرازی، ناصر(1377).اخلاق در قرآن، قم، مدرسۀ امام علی(ع).
میرباقری فرد، سید علی اصغر(1391). «عرفان‌عملی یا نظری یا سنت اول و دوم عرفانی»، مجلۀ پژوهش‌های ادب عرفانی(گوهرگویا)، سال6، شمارۀ2.
نراقی، ملا احمد(1392): معراج السعاده، تصحیح موسوی کلانتری، تهران، نشر پیام آزادی.
یثربی، یحیی(1399).عرفان نظری(تحقیقی درسیرتکامل و اصول و مسائل تصوف)، تهران، بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |
||