
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 760 |
تعداد مقالات | 7,366 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,179,262 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,319,794 |
بررسی تحلیلی روششناسی هرمنوتیکی رویکرد تفسیری به دین و فرهنگ (با نظر بر آرای دینشناسانهی کلیفورد گیرتز) | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
دوره 8، شماره 1، تیر 1403، صفحه 51-74 اصل مقاله (691.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.48561.1184 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی زروانی* 1؛ سمیه زارعی2 | ||
1نویسنده مسئول، استاد، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، ادیان و عرفان تطبیقی، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مقاله حاضر به این پرسش که روش انسانشناسی تفسیری کدام است و رویکرد اصلی این دیدگاه در بررسی پدیدارهای انسانی بالأخص پدیدههای دینی چه چیزی است میپردازد و ضمن نظر بر ماهیت انسانشناسی تفسیری و ارائه تعریفی جامع از این دیدگاه به تبیین بنمایههای آن در ساحت فلسفی میپردازد. روش این نوشتار مبتنی بر رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و در مواردی تحلیل محتوایی است. انسانشناسی تفسیری یا نمادین از شاخههای انسانشناسی فرهنگی آمریکایی است که در قرن بیستم در آمریکا پا به عرصه ظهور گذاشته و با ارائه تعریف خاصی از فرهنگ بر فهم معنا از خلال نمادها و آیینها تأکید دارد. مقاله با اشاره کوتاهی به چیستی رویکرد انسانشناسی تفسیری کلیفورد گیرتز -مهمترین نماینده رویکرد تفسیری- و تعریفی که وی از فرهنگ و دین ارائه میکند، در بخشی تفصیلی ابتنای این رویکرد بر هرمنوتیک فلسفی و تقابل آن با رویکردهای پوزیتویستی در علوم انسانی را نشان داد و وجوه مختلف این تقابل و ابتنا را کاویده و نشان میدهد که گیرتز بهعنوان یک مردمشناس و دینشناس فرهنگی با الهام از اصول هرمنوتیکی، به تأویل و فهم معنای دین و فرهنگ روی آورده و رویکرد تفسیری خویش در دینشناسی و مردمشناسی را با الهام از این مبانی قوام بخشیده است. درواقع با تعریف فرهنگ بهمثابه یک متن، عناصر هرمنوتیکی چون تمرکز بر تأویل و معنا، تأکید بر تاریخ و هستی تاریخی، تمرکز بر وجوه درونی تجربه آدمی و روشهای درونی، تأکید بر مؤلفههای زبانی و نماد و نشانه، فهم در سایهی ارجاع جزء به کل و کل به جزء به اضمار و تصریح، مبنای منظر گیرتز در مطالعات فرهنگ و دین است. | ||
کلیدواژهها | ||
روششناسی رویکرد تفسیری؛ معنا؛ نماد؛ هرمنوتیک فلسفی؛ دین | ||
مراجع | ||
پالمر، ریچارد (1398). علم هرمنوتیک. ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی. تهران. هرمس.
دیلتای، ویلهلم (1392). به فهم درآوردن جهان انسانی. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. تهران. ققنوس.
دیلتای، ویلهلم (1391). دانش هرمنوتیک و مطالعه تاریخ. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. تهران. ققنوس.
شرت، ایون (1390). فلسفه علوم اجتماعی قارهای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم. ترجمه هادی جلیلی. تهران. نی.
شلایرماخر، فریدریش (1401). هرمنوتیک. ترجمه محمدابراهیم باسط. تهران. نی.
عرب صالحی، خداخواست (1387). گادامر و تاریخمندی فهم. قبسات. 49: 137-162.
لیتل، دانیل (1373). تبیین در علوم اجتماعی: درآمدی به فلسفه علمالاجتماع. ترجمه عبدالکریم سروش. تهران. صراط.
مک کواری، جان (1376). مارتین هیدگر. ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی. تهران. انتشارات گروسی.
نوری، روحالله (1391). هرمنوتیک ویلهلم دیلتای و نسبت آن با علوم انسانی. علوم رفتاری (ابهر). 11: 176-155. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 240 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 199 |