
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 772 |
تعداد مقالات | 7,486 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,490,776 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,482,311 |
بررسی نمادها و نمودهای فرّه ایزدی در زمان پادشاهی خسروپرویز در تاریخ طبری | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
دوره 8، شماره 2، مهر 1403، صفحه 107-136 اصل مقاله (510.78 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.48119.1167 | ||
نویسنده | ||
مسعود شاورانی* | ||
استادیار دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی | ||
چکیده | ||
مفهوم فرّه در پادشاهی ایران باستان بسیار اساسی است. این پادشاهان مشروعیّت خود را از این مفهوم میگرفتند. فرّه ایزدی حالتها و شکلهای مختلفی داشته است، فرّهِ کیانی، فرّهِ شاهی، فرّهِ پهلوانی، فرّهِ موبدی و فرّهِ ایرانی. طبری در تاریخ ساسانی به این مفهوم اشاره میکند. در این مقاله فرّه در پادشاهی خسرو پرویز در تاریخ طبری بررسی میگردد. طبری، فقیه، الهیدان، مفسّر و مورّخ بزرگی است که علاوه بر کتاب تاریخ مشهور «الرسل و الملوک»، تفسیر قرآن مشهور و مهمی نگاشته است که بسیار در مفسران مسلمان تاثیرگزار بوده است. این تحقیق میتواند به درک عمیقتر برخی دیدگاههای طبری در تفسیر قرآن او کمک کند. تاریخ طبری نخستین منبع اسلامی و ایرانی که مفهوم فرّه را روایت کرده است. طبری به «فرّه» در ایران باستان کاملا آگاه بوده است و این نکته قابل بررسی است که شاید این مفهوم توسط او به مفاهیم اسلامی منتقل شده باشد. روش جمعآوری دادههای این تحقیق کتابخانهای است و روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوا و روایت است. مفاهیم مرتبط با فرّه در پادشاهی خسروپریز به روایت طبری شامل:کوه، باد، فیل، پرندهی شکاری، شکستن ایوان و بند دجله، درفش، عصا، دستمال، زینت و زیب، خرد، راستی، شجاعت، میوهی به، بخت و پیشگویی است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرّه؛ خسرو؛ پرویز؛ طبری و شاه | ||
مراجع | ||
ارداویراف نامه، فیلیپ ژینیو (1382ش). ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار، انتشارات معین، انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران.
اوستا، تحقیق جلیل دوستخواه(1387ش). انتشارات مروارید.
اومستد، آلبرت(1378ش). تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، ترجمه دکتر محمد مقدم، موسسه انتشارات امیرکبیر.
بریان، پی یر(1378ش). تاریخ امپراتوری هخامنشیان، ترجمه مهدی سمسار، انتشارات زریاب.
بلعمی، ابوعلی محمد(1353ش). تاریخ بلعمی، تصحیح محمد تقی بهار (ملک الشعراء)، به کوشش محمد پروین گنابادی، تهران، زوّار.
بهار، مهرداد(1391ش). پژوهشی در اساطیر ایران، نشر آگه.
بیانی، ملکه ملک زاده(1394ش). تاریخ سکه، دانشگاه تهران.
تفضلی، احمد(1354ش). تعلیقات مینوی خرد، ص85-145، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
ثعالبی، ابومنصور(1368ش). غرر الاخبار الملوک الفرس و سیرهم، ترجمه محمد فضائلی، نشر نقره.
دادگی، فرنبغ(1395ش). بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران، توس.
خواندامیر، غیاث الدین حسینی، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، مقدمه استاد جلال الدین همایی، تهران، انتشارات خیام.
زنر، آر سی(1388ش). طلوع و غروب زردشتی گری، ترجمه تیمور قادری، انتشارات مهتاب.
سودآور، ابوالعلاء(2005م). فرّه ایزدی در آئین پادشاهی ایران باستان، هوستون، نشر میرک.
شاکد، شائول(1384ش). از ایران زردشتی تا اسلام، ترجمه مرتضی ثاقب فر، ققنوس.
شاورانی، مسعود(1401). «تفسیر واژه «خلیفه» در تفاسیر قرآنی قرن دوم تا ششم هجری»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، دوره 18، شماره 58.
شاورانی، مسعود(1398). «مروری بر آموزه خلیفة الله در اسلام»، پژوهشنامه ادیان، شماره 25.
طبری، محمد بن جریر(1375ش). تارخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات اساطیر.
فرای، ریچارد(1375ش). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب نیا، سروش.
فردوسی، ابوالقاسم(71-1960). شاهنامه، زیرِ نگرِ یوگنی ا. برتلس، عبدالحسین نوشین و… . مسکو: اکادمی علوم اتحاد شوروی.
قزوینی، شرف الدین(1383ش). المعجم فی آثار ملوک العجم،به کوشش احمد فتوحی نسب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
کارنامه اردشیر بابکان(1369ش). به اهتمام محمد جواد مشکور، دنیای کتاب.
کریستین سن، آرتور(1385ش). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشیدیاسمی، صدای معاصر.
کریستین سن، آرتور(1355ش). کیانیان، ترجمه ذبیح الله صفا، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
کریستین سن، آرتور(1345ش). مزداپرستی در ایران قدیم، ترجمه ذبیح الله صفا، انتشارات دانشگاه تهران.
کومن، فرانتس(1380ش). آیین پر رمز و راز میترایی، اسرار، ترجمه هاشم رضی، نشر بهجت.
گزنفون(1383ش).کوروش نامه، ترجمه رضا مشایخ، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
لوکوک، پی یر(1382ش).کتیبه های هخامنشی، ترجمه نازیلا خلخالی، زیرنظر ژاله آموزگار، نشر فرزان.
متون پهلوی(1371ش). به کوشش جاماسب آسانا، ترجمه سعید عریان، تهران، کتابخانه ملی.
مجتبایی، فتح الله(1399ش). شهر زیبای افلاطون و شهریاری آرمانی در ایران باستان، به کوشش محمدرضا عدلی، هرمس.
میرفخرایی، مهشید(1392ش).بررسی دینکرد ششم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مینوی خرد(1354ش). ترجمه احمد تفضلی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
مجمل التواریخ و القصص، به تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران، کلاله خاور.
نولدکه، تئودور(1388ش).تاریخ ایرانیان و عرب ها در زمان ساسانیان، ترجمه عباس زریاب، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نیبرگ، ساموئل(1383ش).دین های ایران باستان، ترجمه سیف الدین نجم آبادی، دانشگاه باهنر کرمان.
ویسهوفر، یوزف(1378ش). ایران باستان، ترجمه مرتضی ثاقب فر، ققنوس.
هینلز، جان(1368ش). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ی ژاله ی آموزگار و احمد تفضلی، نشر چشمه.
منابع عربی
طبری، محمد بن جریر(1967م). تارخ الرسل و الملوک، مصر، دار المعارف.
خوارزمی، ابوعبدالله. مفاتیح العلوم، التحقیق إبراهیم الأبیاری، دار الکتاب العربی.
بلاذری، احمد بن یحیی(1996م). جمل من أنساب الأشراف، التحقیق: سهیل زکار وریاض الزرکلی، بیروت، دار الفکر.
ثعالبی، ابومنصور، غرر الاخبار الملوک الفرس و سیرهم، پاریس، زوتنبرگ | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 283 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 208 |