اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 776 |
| تعداد مقالات | 7,514 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,601,516 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,522,418 |
تحلیلی بر مکانیابی پناهگاههای امن شهری با رویکرد پدافند غیر عامل (نمونۀ موردی: شهر اهواز) | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| دوره 14، شماره 53، بهمن 1403، صفحه 89-120 اصل مقاله (1.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2024.49245.3219 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد سلاورزی زاده* 1؛ پیمان ولی پور2 | ||
| 1استادیار گروه مهندسی معماری و شهر سازی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایران | ||
| 2گروه مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه ایلام | ||
| چکیده | ||
| شهرها به‌عنوان مراکز تجمیع داراییهای فیزیکی و انسانی، در زمان بحران خسارت زیادی خواهند دید؛ بنابراین پرداختن به امور پدافند غیر عامل می‌تواند خسارات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برای این منظور امروزه مکانیابی با کمک سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی نقش اساسی در تعیین مکان پناهگاههای شهری با توجه به اصول پدافند غیر عامل دارد. پژوهش حاضر باهدف مکانیابی پناهگاههای شهری با رویکرد پدافند غیر عامل در سطح شهر اهواز تدوین‌شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی و برای تدوین آن از روش توصیفی- تحلیلی استفاده‌شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق روشهای کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. ده زیرمعیار مکانیابی پناهگاههای شهری در قالب سه معیار کلی (عملکردی، کالبدی و طبیعی- محیطی)، انتخاب‌شده و نسبت به آمادهسازی، طبقهبندی و نرمالسازی آن‌ها اقدام شده است. در این پژوهش برای مکان یابی از محیط نرم‌افزار «Arc Gis 10.6 » و برای تعیین میزان وزن معیارها و زیرمعیارها از تکنیک «AHP» استفاده‌شده است. پس ازآن لایه‌های اطلاعاتی و نقشه‌ها، متناسب با معیارها ارائهشد و درنهایت نقشة ترکیبی معیارها استخراج گردید که نشان‌دهندة بهترین مکان برای ایجاد پناهگاه در این پهنه است. ترکیب لایه‌های مختلف مؤثر، نقشه نهایی فضاهای بهینه برای ساخت پناهگاههای شهری با تقسیم‌بندی مناطق به پنج دستة بسیار بالا تا نامناسب بهدست آمد و مکانهای مناسب مشخص شد. نتایج پژوهش نشان میدهد 23 درصد از منطقه (3499 هکتار) در وضعیت مناسب بالا و بسیار بالا برای پناهگاه شهری هستند. همچنین مناسب‌ترین مکانها جهت استقرار پناهگاههای شهری اهواز در نواحی شرقی، جنوبی و جنوب غربی قرار دارند که در مناطق سه و پنج شهری اهواز قرار گرفتهاند و از پتانسیل نسبتاً بهتری برای سکونت افراد برخوردار هستند. این مناطق دارای فضای باز کافی و درعین حال سازگار با کاربری‌های اطراف هستند؛ بنابراین این مناطق بهدلیلبرخورداری از فضاهایباز مناسبوهمچنیندسترسی مناسبازقابلیتبالاییبرایاسکانافرادآسیب‌دیدهبرخوردار میباشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پدافند غیر عامل؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ پناهگاه؛ اهواز | ||
| مراجع | ||
|
افرادی، کاظم. (1390). سازههـای زیرزمینـی شـهری و راهکارهایی از منظـر پدافنـد غیر عامل، نشریه مقاوم‌سازی و بهسازی صنعت، شماره 22.
امانپور، سعید؛ پیوند، ندا؛ اسدی کلمتی، اقبال. (1397). جانمایی پناهگاههای شهری مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل(مطالعه موردی: منطقه 4 شهر اهواز). فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره 10، شماره 38. صص 25-7.https://sanad.iau.ir/Journal/zagros/Article/937752
جلالی، غلامرضا؛ تاجور، اسماعیل.(1387). مبانی پدافند غیر عامل و تعلیمات صورتگرفته توسط کشور سوئیس، پژوهشکدة پدافند غیر عامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، اصفهان.https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_3296.html?lang=fa
حسینحقی، وحید؛ جداری، امیر.(1397). مکانگزینی پناهگاه شهری با رویکرد پدافند غیر عامل (مطالعه موردی: منطقه 4 تبریز)، فصلنامه مطالعات عمران شهری، دوره 2، شماره 7. صص 43-25.https://utojournals.ir/new/downloads/haghi.pdf
حجاریان احمد. (1403). مکانیابی پناهگاههای چندمنظوره با تأکید بر اصول پدافند غیر عامل (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، دانش پیشگیری و مدیریت بحران. ۱۴۰۳; ۱۴ (۱) :۱-۱.https://dpmk.ir/browse.php?a_id=653&sid=1&slc_lang=fa&html=1
حسینزاده دلیر، کریم؛ ملکی، کیومرث؛ شفاعتی، آرزو؛ حیدریفر، محمدرئوف. (1391). پدافند غیر عامل و توسعۀ پایدار شهری با تأکید بر کاربری‌های تهدیدپذیر کلان‌شهر تبریز از منظر جنگ، جغرافیا و پایداری محیط. دوره 2، شماره 4. صص 24-1. https://jhgr.ut.ac.ir/article_51243.html
خرمآبادی، محمد، (1390). تاریخچه و مفاهیم پدافند غیر عامل، فصلنامه سازمان نظام مهندسی ساختمان، شماره 36.https://www.magiran.com/paper/showpdf/535b6454-bd2f-4093-912e-c202562c9b25?p=2259108&m=6150
خزایی، صفا؛ روستایی حسینآبادی، سعید. (1395). مکانیابی پناهگاههای چندمنظورة شهری با استفاده از سامانههای اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تهران)؛ پدافند غیر عامل. دوره 7، شماره 4. صص 12-1.https://pd.ihu.ac.ir/article_200701.html
خمّر، غلامعلی؛ صالح گوهری، حسام الدین؛ حسینی، زهرا). 1394). امکان‌سنجی مکانگزینی پناهگاههای شهری با استفاده از مدل (IO) و روش (AHP) (مطالعه موردی: محلات 13 گانه منطقه یک شهر کرمان)، فصلنامه مطالعات برنامهریزی شهری، سال دوم، شماره7، صفحات 54-29 . https://shahr.journals.umz.ac.ir/article_1007.html
زیرکی، محمدرضا؛ سعادتی، حسن. (1397). رویکرد پدافند غیر عامل در پهنه‌بندی فضایی اردوگاه‌های اسکان موقت با استفاده از روش تلفیقی AHP-FUZZY و GIS (مطالعه میدانی: منطقه 8 شهر تهران)، پدافند غیر عامل. دوره 9، شماره 3. صص 86-77. https://pd.ihu.ac.ir/article_200764.html
سعیدپور، شراره؛ کاشفیدوست، دیمن. (1396). مکانیابی پناهگاههای شهری با رویکرد پدافند غیر عامل(مطالعه موردی: شهر سقز)، فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره 26، شماره 104. صص 144-129.https://www.sepehr.org/article_30523.html
صابری، حمید؛ عباسی گوجانی، داود؛ اجاقی، سجاد. (1397). ارزیابی میزان آسیبپذیری بافتهای شهری در حملات موشکی از منظر پدافند غیر عامل و ارائة راهکارهای مناسب جهت تخلیه و اسکان در مواقع بحران (مطالعه موردی: همدان)،نشریه علمی شهر ایمن، دوره 1، شماره 1، صص 103-82.https://www.ispdrc.ir/article_705638_583d2b230f381f819018124f41848677.pdf
سعیدی، علی؛ حسینیمقدم، سیدامین؛ بداغی، محمد؛ لگزیان، مهدی. (1399). مکانیابی پناهگاههای عمومی دومنظوره در اماکن مقدس با رویکرد پدافند غیر عامل (مطالعه موردی: مجموعه حرم حضرت عبدالعظیم(ع))، پدافند غیر عامل. دوره 11، شماره 1. صص 81-71. https://jms.ihu.ac.ir/article_204792.html
شمسایی زفرقندی، فتح الله. (1391). مقدمهای بر آمایش و مکانیابی، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین (ع)، چاپ اول، تهران.
فرامرزی، عباس؛ حقیقت نایینی، غلامرضا، (1392). مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیر عامل در منطقه 12 شهر تهران، فصلنامه علمی- ترویجی پدافند غیرعامل، دوره 4، شماره 2. صص 47-29.https://pd.ihu.ac.ir/article_206108.html
قنبری، میلاد،؛ عابدی، محسن. (1401). مکانیابی بهینة پناهگاههای شهری، با رویکرد پدافند غیر عامل به روش FAHP و نرم‌افزار ARC GIS، پدافند غیر عامل، دوره 13، شماره 3. صص 36-25.https://jms.ihu.ac.ir/article_207578.html
مهدینیا، سیداحمد؛ سعیدی، علی؛ اباذرنژاد، اسماعیل. (1394). کاربرد GIS در مکانیابی پناهگاههای عمومی(چندمنظوره) جزیره قشم با استفاده از روش AHP، پدافند غیر عامل، دوره 6، شماره 4.https://pd.ihu.ac.ir/article_200677.html
موحدنیا، جعفر. (1386). اصول و مبانی پدافند غیر عامل، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر، پژوهشکدة مهندسی پدافند غیر عامل، چاپ اول زمستان 86.
ملکی، سعید؛ شریفی، راضیه؛ اورکی، پریوش. (1392). تحلیل ساختارهای شهر اهواز و راهبردهای پدافند غیر عامل، فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشم انداز زاگرس، سال پنجم، شماره 17.https://shora.ahvaz.ir/LinkClick.aspx?fileticket=RtaRSDkq6sc%3D&tabid=4230&portalid=61&mid=7107
وحدانی چرزهخون، حسن؛ هراسانی، امین؛ عابدی بیزکی، ولی؛ قادی، محمدحسین. (1400). مکانیابی پناهگاههای چندمنظوره شهری با رویکرد پدافند غیر عامل (نمونه مطالعاتی: شهر بجنورد)، پدافند غیر عامل، دوره 12، شماره 1. صص 58-49.https://jms.ihu.ac.ir/article_205819.html
یزدانی، محمدحسن؛ محمدی، علیرضا؛ پارسایمقدم، مهدی؛ پاشازاده، منوچهر.(1398). ضوابط پدافندی مکانیابی پناهگاههای شهری با رویکرد مدیریت و کنترل بحران‌ها و تهدیداتجهت توسعهپایدار شهری، اولینهمایشملیمدیریتبحران،ایمنی،بهداشت،محیط زیست و توسعه پایدار، تهران.
Anhorn, J. and Khazai. (2014), “Open space suitability analysis for emergency shelter after an earthquake”, Journal of Natural Hazards and Eearth System Sciences, No.2, 4263-4297.https://nhess.copernicus.org/articles/15/789/2015/
Bayram, Vedat, Barbaros Ç. Tansel, and Hande Yaman. “Compromising System and User Interests in Shelter Location and Evacuation Planning.” Transportation Research Part B: Methodological 72 (February 2015): 146–163. doi: 10.1016/j.trb.2014.11.010.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0191261514002070
Brooke, S. (2017). Location: An Analysis of Safe Haven Siting in New York City partial fulfillment of the requirement for the degree of Master of Arts in Department of Urban and Environmental Policy and Planning, Tufts University.
Chen, Zhifen, Xiang Chen, Qiang Li, and Jin Chen. “The Temporal Hierarchy of Shelters: a Hierarchical Location Model for Earthquake-Shelter Planning.” International Journal of Geographical Information Science 27, no. 8 (January 30, 2013): 1612–1630. doi:10.1080/13658816.2013.763944.https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13658816.2013.763944
Cullen, Gordon. 2001 Selected Urban Landscape, Translated by: Dr. Manouchehr Tabibian, Tehran University Press,p45.
JAFARI, M., SEYED, K., MAHER, A., BODNAR, L., HAMMOND, J. and CAMPBELL, D. (2005), Evacuation Planning and Emergency Management Study of Robert Wood Johnson University Hospital: Evacuation & Surge Capacity.https://trid.trb.org/View/788493
JHA, M., MOORE, K. and PASHAIE, B. (2004), ‘Emergency Evacuation Planning with Microscopic Traffic Simulation’, Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 1886 (1), pp. 40–48. https://doi.org/10.3141/1886-06.https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.3141/1886-06
Kapucu, N. (2012), “Disaster and emergency management systems in urban areas Cities”, No. 29, 41–49.
Kar, B. and E Hodgson, M. (2008) “A GIS Based Model to Determine Site Suitability of Emergency Evacuation Shelters”, Transaction in GIS.https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-9671.2008.01097.x
Karbasian, M. and Abedi, S. (2011), “A multiple objective nonlinear programming model for site selection of the facilities based on the passive defense principles”, Industrial engineering and production research,Vol. 22, No. 4, 243-250.https://www.sid.ir/paper/574235/en
Li, A. Nozick, L. Xu, N. and Davidson, R. (2012),“Shelter location and transportation planning under hurricane conditions, School of civil and environmental engineering”, Cornell University, transportation research part, No 48, 715–729.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1366554511001566
LIM, J., LIM, M. and PIANTANAKULCHAI, M. (2013), ‘A Review of Recent Studies on Flood Evacuation Planning’, Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 10 (December), pp. 147–162. https://www.jstage.jst.go.jp/article/easts/10/0/10_147/_article/-char/ja/
LUO, J. (2019), ‘Feasibility analysis and research on library as a disaster emergency shelter’, J. Catastr, 34, pp. 181–186. https://www.mdpi.com/2220-9964/10/2/63
NORWEGIAN REFUGEE COUNCIL (NRC) (2010), urban shelter guidelines, https://www.urban-response.org/help-library/urban-shelter-guidelines [accessed on: 25.04.2024].https://www.mdpi.com/2071-1050/11/16/4285
Shi, Y.; Zhai, G.; Xu, L.; Zhu, Q.; Deng, J. Planning Emergency Shelters for Urban Disasters: A Multi-Level Location–Allocation Modeling Approach. Sustainability; 2019; 11, 4285. https://dx.doi.org/10.3390/su11164285].
Triantaphyllou, Evangelos, Boris Kovalerchuk, Lawrence Mann, and Gerald M. Knapp. “Determining the Most Important Criteria in Maintenance Decision Making.” Journal of Quality in Maintenance Engineering 3, no. 1 (March 1997): 16–28. Doi: 10.1108/13552519710161517.https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/13552519710161517/full/html
Unal, Muge & Uslu, Cengiz. (2016). GIS-BASED ACCESSIBILITY ANALYSIS OF URBAN EMERGENCY SHELTERS: THE CASE OF ADANA CITY. ISPRS - International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. XLII-2/W1. 95-101. 10.5194/isprs-archives-XLII-2-W1-95-2016.https://isprs-archives.copernicus.org/articles/XLII-2-W1/95/2016/
Xiang, Zh. Ying, L., (2020). Hierarchical Location of Urban Emergency Shelters under Multi-Flow Pattern, IOSR Journal of Business and Management (IOSRJBM), 22(2), 6-11.https://text2fa.ir/wp-content/uploads/Text2fa.ir-Hierarchical-Location-of-Urban-Emergency-Shelters-under-1.pdf
Yokomatsu, M., Park, H., Kotani, H., & Ito, H. (2022). Designing the building space of a shopping street to use as a disaster evacuation shelter during the COVID-19 pandemic: A case study in Kobe, Japan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 67, 102680.[DOI:10.1016/j.ijdrr.2021.102680] [PMID] [PMCID]https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212420921006415 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 142 |
||