
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 769 |
تعداد مقالات | 7,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,440,462 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,469,228 |
«مَظهریت» و «مُظهریتِ» انسان در هستی شناسی عرفانی حکمت متعالیه ملاصدرا | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
دوره 9، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 1-26 اصل مقاله (409.65 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.49390.1220 | ||
نویسندگان | ||
حسن رهبر* 1؛ زهرا صفائی مقدم2؛ هادی زینی3؛ عیسی باقری4 | ||
1استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
2دانش آموخته دکتری، الهیات و معارف اسلامی، مدرس مدعو، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی زابل، زابل، ا ایران. | ||
3استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
4عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی زابل | ||
چکیده | ||
ملاصدرا در هستی شناسی عرفانی خود، در باب مباحث تجلی اسمایی، به دلیل خلقت خاص انسان در قوس نزول با عنوان «مَظهریت اسمائی انسان به صورت بالقوه» و در قوس صعود با عنوان «مَظهریت و مُظهریت انسان به صورت بالفعل» به نظریه پردازی روی آورده است. یافتههای پژوهش حاضر بیانگر آن است که همه موجودات محدود به یک اسم یا اسامی خاص هستند و از آن تجاوز نمی کنند اما تنها انسان است که چون مظهر اسم جامع الله است استعداد به ظهور رساندن همه اسما را در وجود خود دارد و با توجه به تواناییها و قوای خاصی که خداوند به او ارزانی داشته است می تواند در عرصه هستی اثرات مطلوب و یا ویرانگر از خود برجای گذارد که از آن به «مَظهریت و مُظهریت» تعبیر شده است که البته این تعابیر با توجه به ویژگی های قوس نزول و صعود در همه افراد انسانی یکسان نیست و با عنایت به اینکه هریک از افراد انسانی خلیفه ای از خلفای الهی هستند بنا به حصه وجودی خود در هستی منشأ اثر واقع می گردند که در نهایت و در سیر روند صعودی یا آیینه تمام نمای الهی میگردند یا شیطانی. پژوهش پیش رو به روش کیفی و تحلیلی- توصیفی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای با تأکید بر منابع دست اول صورت گرفته است که غایتش تبیین مسأله مظهریت و مظهریت انسان در هستی شناسی عرفانی ملاصدرا است که امید می رود پاسخی در خور به پرسش های این نگاشت فراهم آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
مَظهریت؛ مُظهریت؛ قوه خیال؛ انسان؛ تجلی؛ قوس نزول؛ قوس صعود؛ هستی شناسی؛ ملاصدرا | ||
مراجع | ||
*قرآن کریم
حسنزاده آملی، حسن. (۱۳۸۷). شرح فارسی الاسفار الاربعه ، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
خمینی، روح الله. (1370)، آداب الصلاة،چ7،قم،مؤسسةتنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
خمینی، روح الله. (1381). تقریرات فلسفه امام خمینی(ره)، مقرر:عبدالغنی موسوی اردبیلی، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران
دغیم، سمیح (بی تا). موسوعة مصطلحات صدرالدین الشیرازی، مکتبة لبنان ناشرون بیروت - لبنان
رضانژاد، غلامحسین، (۱۳۸۷). مشاهد الالوهیه، آیت اشراق، قم.
سجادی، سیدجعفر، (۱۳60). مصطلحات فلسفی صدرالدین شیرازی، نهضت زنان مسلمان، تهران، چاپ دوم.
سبزواری، مولی هادی، (1369- 1379). شرح متظومه ،تصحیح وتعلیق آیةاللّه حسن زاده،ج ۱، نشرناب،تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم،(1354). المبدا و المعاد، انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.(1360). أسرار الآیات، مقدمهنویس و مصحح: محمد خواجوی، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.(1363). حاشیهنویس: علی بن جمشید نوری، مقدمهنویس و مصحح: محمد خواجوی، ناشر: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، انجمن اسلامیحکمت و فلسفه ایران، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366). الف، تفسیر القرآن الکریم مصحح: محمد خواجوی، بیدار، قم.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1368)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة ،حاشیه نویس: هادی بن مهدی سبزواری، محمدحسین طباطبایی، علی بن جمشید نوری، محمدرضا مظفر و...، مکتبة المصطفوی، قم.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین محقق و مصحح: ناجی اصفهانی، حامد نشر: حکمت ، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1380). الف، ترجمه اسفار اربعه، محمد خواجوی، سفرچهارم، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات مولی، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم.(1380). ب، ترجمه و شرح بخش نخست مبدا و معاد صدرالمتالهین شیرازی، مترجم: محمد ذبیحی، دانشگاه قم، انتشارات اشراق قم.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1381). الف، شرح بر زاد المسافر، شارح: جلالالدین آشتیانی، بوستان کتاب، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامیحوزه علمیه قم، قم.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1381). ب، کسر اصنام الجاهلیه، مصحح: محسن جهانگیری، اشراف: محمد خامنهای، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم..(1383). ترجمه و تفسیر الشواهدالربوبیة مصلح، جواد صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش تهران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة (با حاشیه علامه طباطبائى)، چاپ سوم، دار إحیاء التراث العربی، بیروت.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1383). اسفار،ج1،تصحیح وتحقیق غلامرضا اعوانی، تهران،بنیاد حکمت صدرا
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم 1382). اسفار،ج9،تصحیح رضا اکبریان، تهران،بنیاد حکمت صدرا
صدوق، محمدبنعلیبنبابویه، (بیتا). الامالی، موسسه البعثه، اصفهان، مرکز القائمیه باصفهان للتحرکات الکمبیوتریه.
عالمی، عبداللطیف (1396). حرکت حبی و نقش آن در ظهور تعینات در مکتب ابن عربی، با نظارت علی امینی نژاد، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1381ش). اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻰ، ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺷﺮح ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻛﻤﺮهاى، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات اسوه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 147 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |