
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 769 |
تعداد مقالات | 7,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,440,469 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,469,229 |
بررسی میثاق در قرآن با استفاده از تفاسیر سده اخیر | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
دوره 9، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 47-68 اصل مقاله (432.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2025.51176.1258 | ||
نویسندگان | ||
عزیز الله میر1؛ خلیل حکیمی فر* 2؛ هادی زینی3 | ||
1کارشناسی ارشد، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
2دانشیار، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
3استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
چکیده | ||
موضوع و مفهوم میثاق در متون مقدس ادیان ابراهیمی، به ویژه در عهد عتیق از اهمیت فراوانی برخوردار بوده تا جاییکه این اجماع تا حدی میان پژوهشگران کتاب مقدس وجود دارد که کل کتاب مقدس تفصیلی از اصل میثاق در این دو دین است. در قرآن کریم آیه 172 سوره اعراف به این موضوع پرداخته و منظور و پیام آن مورد توجه مفسران قرار گرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی تحلیلی و تطبیقی این آیه در پنج تفسیر المیزان، تفسیر نمونه، تفسیر المنار، تفسیر تسنیم و فی ظلال القرآن میپردازد. مفسران این پنج تفسیر درباره آیه میثاق دیدگاه واحدی ندارند و هر کدام تبیین خاصی از عالم ذر مطرح شده در این آیه ارائه کردهاند. نتایج تحقیق بیانگر این است که علامه طباطبایی متفاوتترین تفسیر را از این آیه ارائه میدهد و معتقد است عالم ذر همان عالم ملکوت است که اگر انسان به وجود ملکوتی خود از راه دلش توجه کند، آن معارف کلی توحیدی را درک میکند. جوادی آملی با وجود آنکه شاگرد علامه طباطبایی است؛ اما در این زمینه، اندکی از استاد خود فاصله میگیردغ وی در ابتدا این عالم را بیان واقعیت خارجی میداند و میگوید این عالم همان فطرت و سرشت انسان است. آیت الله مکارم شیرازی به نظریه تمثیل در آیه میثاق قائل است. سید قطب این عالم را فطرت توحید عالم وحی و عقل میداند و رشید رضا به «انکار اصل عالم ذر» اشاره میکند و در قسمتی دیگر قائل به همان جنبه عقلی و وحی است. | ||
کلیدواژهها | ||
تفسیر؛ میثاق؛ عالم ذر؛ الست؛ قرآن | ||
مراجع | ||
ابن طاووس، علی بن موسی، ( 1406)، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم: نشر بوستان کتاب.
آبیاری، مرضیه ؛ نصیری، علی اکبر (1393)،بررسی تطبیقی آیه میثاق از نظر استاد شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی ،نشریه مطالعات قرآن و حدیث شماره 16.
بغوی، حسین بن مسعود. ( 1420). معالم التنزیل، تحقیق عبدالرزاق مهدی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبد الله. (1387)، ادب فنای مقربان(شرح زیارت جامعه کبیره)، ج5: محقق: محمد صفایی، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول.
جوادی آملی، عبد الله. (1389)، تسنیم، ج6، محقق: احمد قدسی، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ پنجم.
جوادی آملی، عبد الله. (1388)، شمس الوحی تبریزی، محقق: علیرضا روغنی موفق، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ پنجم.
جوادی آملی، عبد الله.(1390). تبیین براهین اثبات خدا، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ ششم، ۱۳۹۰ش.
جوادی آملی، عبدالله.(1397). فطرت در قرآن، قم، نشر اسرا.
جوادی آملی، عبدالله.(1397). تسنیم (جلد31)، قم، مرکزی نظر اسراء
رضا، محمد رشید.(1414). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت، دارالمعرفة.
سید قطب.(1425ق). فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق،.
طباطبایی، محمد حسین(1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
علم الهدی، علی بن حسین. (1998).أمالی المرتضی، محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره: دارالفکرالعربی، چاپ اول.
عیاشی، محمد بن مسعود.(1380). تفسیر عیاشی، تحقیق هاشم رسولی، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة
مجلسی، محمد باقر(1403). بحارالأنوار، تحقیق جمعی از محققان، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
مجلسی، محمد باقر(1404). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
مفید، محمد بن محمد، (1413)، المسائل السرویة، کنگرة شیخ مفید، قم: المؤتمر العالمی الألفیة الشیخ للمفید، چاپ اول.
مکارم شیرازی، ناصر(1371). تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة
ملکی میانجی، محمد باقر، (1378)، توحید الإمامیه، مترجم: بیابانی اسکویی ـ سید بهلول سجادی، تهران: مؤسسه نبأ، چاپ اول. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 123 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93 |