
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 757 |
تعداد مقالات | 7,335 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,150,736 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,300,166 |
تحلیل دستاوردهای اجرای طرح های شاخص زیربنایی و اقتصادی در ناحیه روستایی سیستان با رویکرد نظریه مبنایی | ||
مجله جغرافیا و توسعه | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2025.50380.3697 | ||
نویسندگان | ||
ابوذر پایدار* 1؛ سیروس قنبری2؛ جلال خمری3 | ||
1هیئت علمی- دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشیار دانشکده جغرافیا/ دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3دانشجوی دکتری دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
چکیده: هدف اصلی طرحهای توسعه روستایی، افزایش قابلیت روستازیستی است. مناطق روستایی برای برون رفت از چالشهای روستازیستی نیازمند اجرای برنامههای مناسب است. ناحیه روستایی سیستان بیش از 4 دهه است با مشکلات اقتصادی ناشی از شرایط خشکسالی و کم آبی روبروست. پژوهش حاضر ضمن بررسی دستاوردهای اجرای طرحهای شاخص اقتصادی و زیربنایی اجراشده در ناحیه سیستان به تحلیل عوامل تاثیرگذار در ناکارآمدی این برنامهها پرداخته است. تحقیق حاضر بلحاظ هدف؛ کاربردی و بلحاظ روش؛ کیفی (نظریه مبنایی) است. طبق نتایج تحقیق؛ مدل مفهومی تحقیق از ارتباط بین مقولهها، راهبردهای پیشنهادی و پیامدهای حاصل از آن با ۵ معیار اصلی و 27 زیرمعیار بدست آمد. تحلیل کیفی پیامدهای طرحهای توسعهای سیستان از نظر صاحبنظران نشان داد طرحهای زیربنایی (مانند چاهنیمه، لولهکشی آب، آبیاری مکانیزه، استحصال آب ژرف و انتقال آب از دریای عمان) با وجود هزینههای بالا، به دلیل عدم توجه به اشتغال پایدار و تنوع شغلی، و همچنین ضعف در مدیریت و اجرا و عدم توجه به ابعاد زیستمحیطی، ناکارآمد بودهاند. عوامل مؤثر بر شکست این طرحها، فقر و بیکاری، ارزشها و نگرشها (مداخلهگر)، کمبود منابع آب و وضعیت آب و هوا (زمینه و سیاستهای توسعه دولت (زمینه ای) هستند. همچنین ضعف موفقیت طرحهای اقتصادی (مانند بازارچه میلک و مناطق آزاد و طرحهای اشتغالزایی بنگاه محور و اجتماع محور) تحت تاثیر عواملی چون مدیریت ضعیف، محدودیتهای اکولوژیکی، عدم شناخت مزیتهای منطقه و رویکرد پروژهای (غیرفرآیندی) به برنامههای توسعه اقتصادی و اشتغالزایی است. طبق نتایج تحقیق؛ عوامل مداخلهگر شامل بیثباتی سیاسی، ارزشها و نگرشها و بلایای طبیعی (مانند طوفانهای شن) هستند. عوامل زمینه ای نیز شامل موقعیت جغرافیایی، ساختار اقتصادی، سرمایهگذاری، سیاستهای دولتی، چالشهای زیست محیطی و زیرساختها میشود. در مجموع میزان موفقیت طرحهای اقتصادی و زیربنایی را ترکیبی پیچیده از عوامل داخلی و خارجی تعیین میکند که لازم است در برنامهریزیها راهکاری متناسب با آن اندیشیده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصاد پایدار؛ اقتصاد روستایی؛ نظریه مبنایی؛ سیستان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 15 |