
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 764 |
تعداد مقالات | 7,395 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,232,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,348,534 |
ویژگیهای درههای یخچالی ایران، مطالعه موردی: دره سارمساقلو | ||
مجله جغرافیا و توسعه | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2025.50566.3704 | ||
نویسنده | ||
غلام حسن جعفری* | ||
هیات علمی دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
مناظر کوهستانی متاثر از یخچالهای طبیعی، به بازسازی محیط دیرینه یخچال کمک فراوانی مینمایند. در این مقاله از یک مدل عددی فرسایش یخچالی برای کشف حداکثر گسترش زبانههای یخچالی استفاده شده است. تمرکز این مقاله بر تکامل پروفیل عرضی دره بر اساس موازنه جرم یخ با ابعاد عرضی دره است که در مقیاسهای زمانی هزاران تا صدها هزار سال تکامل یافته است. در بخش شمالی حوضه زنجانرود، رودخانه سارمساقلو به سمت غرب جریان دارد و از طریق زنجانرود، به قزل اوزن میپیوندد. لندفرمهای یخچالی حوضه سارمساقلو، به کمک مشاهدات میدانی مبتنی بر GPS، دادههای DEM مستخرج از SRTM با قدرت تفکیک 30 متر، و Google Earth (وضوح 15 متر) رقومی شدند. بعد از آن نمایههایی از دره که بر اثر توزیع فضایی جرم یخ، متناسب با ارتفاع شکل گرفته بود، در ارتباط با عمق دره، عرض مقطع، مساحت مقطع و حجم دره تجزیهوتحلیل گردید. با استناد به یافتههای اسنادی (روابط خطی بین دما و بارش با ارتفاع)، شرایط اقلیم کنونی و کواترنری تجزیهوتحلیل گردید. بر اساس برآوردهای حاصله، افزایش ارتفاع دیواره دره سارمساقلو، تابعی از فاصله گرفتن از ارتفاع برفمرزدائمی بوده است؛ به گونهای که در ارتفاع بین 1800-1900 متر به حداکثر خود رسیده است. در این مکان در دورههای سرد کواترنری سنگهای مقاوم شیل آهکی با توف، مانعی بر سر جریان یخچال بودهاند و باعث تجمع بیش از حد یخ شده است. مسلما تفاوتهای زیاد درهها ناشی از ماهیت یخچالهای طبیعی و لیتولوژی بستر یخی تبعیت مینماید. | ||
کلیدواژهها | ||
یخچالهای طبیعی ایران؛ یخچالهای کوهستانی؛ حداکثر گسترش یخچالی؛ کواترنری | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 |