تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 565 |
تعداد مقالات | 5,815 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,129,363 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,443,309 |
بررسی تحلیلی گونههای پیمان و سوگند در شاهنامهیفردوسی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 2، دوره 6، شماره 11، آذر 1387، صفحه 37-66 اصل مقاله (235.43 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2008.919 | ||
چکیده | ||
شاهنامهی فردوسی از زمان سروده شدن تاکنون، همواره برای اهل فن و عامهی مردم یکی از آثار درخور توجه بوده است. در این شاهکار ماندگار، افزون بر عناصر ویژهی ادب حماسی که طبیعتا وجه غالب آن است، عناصری مانند عهد و پیمان، سوگند، عشق و... دیده میشود که جنبهای عامتر دارند و بیشتر با درونیات و عواطف انسان در پیوند هستند و از دیدگاه انواع ادبی میتوان آنها را درگسترهی ادبیات غنایی قرار داد. سوگند و عهد و پیمان در شاهنامه جایگاهی مهم و بنیادین دارد و ریشهی بسیاری از حوادث را میتوان در عهدشکنی و وفای به عهد جستجو کرد. عهد و پیمان و سوگند از دیرباز درمیان ایرانیان و برخی دیگر از ملتها، یکی از عناصر بنیادی مذهبی، اخلاقی و اجتماعی به شمار میرفته و در فرهنگهای گوناگون به فراوانی بر آن تأکید شده است. به گونهای که حتی درگذشتههای بسیار دور بــرمبنای باورهای میترایی(ایزد پیمان)، نوعی نظام بر جوامع هند و اروپایی حاکم بوده است؛ این باورها با گذر زمان تحول یافته و به متون اسطورهای و حماسی و آثار غنایی هریک از این ملتها راه یافته است. پدید آمدن سوگندنامهها در زبان و ادبیات فارسی نشانگر اهمیت این عناصر در فرهنگ و جامعهی ایرانی است. در این مقاله، جایگاه عهد و پیمان در متون ایران باستان و بازتاب آن با تاکید بر جنبه های اجتماعی، در شاهنامهی فردوسی با روش تحلیلی بررسی شده است و از آن جا که بخش جداییناپذیر بسیاری از پیمانهای شاهنامه سوگند است و پیوند بسیار نزدیکی میان این دو دیده میشود، سوگندهای موجود در شاهنامه و همچنین مقدسات یادشده در هریک از پیمانها واکاوی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
پیمان؛ سوگند؛ شاهنامهی فردوسی؛ ایران | ||
مراجع | ||
1- آبادانی اصفهانی, فرهاد (1350) اندرزنامهی بزرگمهر حکیم. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان 2- آموزگار، ژاله (1381) تاریخ اساطیری ایران. چاپ پنجم. تهران: سمت. 3- اندرزآذرباد مهر اسپندان, اندرز خسرو قبادان (بیتا) اندرزنامههای پهلوی. ترجمهی موبد. 4- ایرانشاه ابی الخیر (1370) بهمننامه. ویراستهی رحیم عفیفی. چاپ اول. تهران: علمی و فرهنگی. 5- بایار، ژان پیر (1376) رمزپردازی آتش. ترجمهی جلال ستاری. تهران: نشر مرکز. 6- بهار، مهرداد (1375) ادیان آسیایی. چاپ دوم. تهران: چشمه. 7- -----------(1362) پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ اول. تهران: توس. 8- بی نام (1372) ارداویرافنامه. به کوشش رحیم عفیفی. چاپ دوم. تهران: توس. 9- بی نام (1909) صد در نثر و صد در بندهش. تصحیح دهابار. بمبئی. 10- بینام(1377) کوشنامه. به کوشش جلال متینی. چاپ اول. تهران: علمی. 11- پورداود، ابراهیم (بی تا) خرده اوستا.تفسیر و تألیف. انتشارات انجمن زرتشتیان ایران، بمبئی و انجمن ایران لیک بمبئی. 12- توسلی، ناهید (1381) زن و اسطوره. کتاب ماه هنر. مهر و آبان. شمارهی 61 13- جاماسب جی دستور منوچهر جی جاماسب، آسانا (1371) متون پهلوی. گزارش سعید عریان. چاپ اول. تهران: کتابخانهی ملی جمهوری اسلامی ایران. 14- دورانت، ویل (1339) تاریخ تمدن. ترجمهی ابوطالب صارفی. سهیل آذری. تهران: اقبال. 15- رضی، هاشم (1381) آیین مهر. تهران: بهجت. 16- -------------(1358) جشنهای آتش. تهران: سازمان انتشارات فروهر. 17- ریاحی دهنوی، بتول (1374) آتش در اساطیر و ادیان. پایان نامة کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز. استاد راهنما: محمودرضا دستغیب بهشتی. 18- ------------(1343) اوستا. به کوشش جلیل دوستخواه . چاپ اول. تهران: مروارید. 19- ------------(1364) مینوی خرد. ترجمهی احمد تفضلی. چاپ دوم. تهران: توس. 20-------------(1376) وندیداد. ترجمهاز متناوستایی، هاشمرضی. چاپ اول. انتشاراتفکر روز. 21- زرین کوب، عبدالحسین (1364) تاریخ مردم ایران. چاپ اول. تهران: امیرکبیر. 22- سرامی، قدمعلی (1378) از رنگ گل تا رنج خار. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 23- عرب گلپایگانی، عصمت (1376) اساطیر ایران باستان. چاپ اول. تهران: هیرمند. 24- غلامرضایی، محمد (1376) نام و ننگ از دیدگاه پهلوانان شاهنامه. مجلهی علوم انسانی دانشگاه اصفهان. جلد هشتم. شمارههای 1 و 2. 25- فردوسی، ابوالقاسم (1376) شاهنامه. چاپ مسکو. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ چهارم، تهران: نشر قطره. 26- قلعهخانی،گلناز (1383) خورشید در اوستا. مجله مطالعات ایرانی. کرمان: دانشگاه شهید باهنر. سال دوم، شمارهی چهارم. 27- کیانی، حسین (1371) سوگند در ادب فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 28- هینلز، جان (1375) شناخت اساطیر ایران. ترجمهی ژاله آموزگار و احمد تفضلی. چاپ چهارم. تهران: نشر چشمه- نشر آویشن. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,525 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 925 |