تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 552 |
تعداد مقالات | 5,709 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,969,881 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,352,973 |
شعر خاقانی وجلوه ی اسطوره ی خورشید در آن | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 3، دوره 6، شماره 11، پاییز 1387، صفحه 67-86 اصل مقاله (208.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2008.920 | ||
چکیده | ||
آیین مهری ابتدا در ایران ظهور کرد و سپس در آسیای صغیر، سوریه و بین النهرین انتشار یافت. این آیین در طول زمان محو گردید و تنها جنبه ی تقدس آن در قالبی نمادین و اسطوره ای باقی ماند. خاقانی- شاعر مشهور قرن ششم- به سبب آن که مادرش نسطوری بود و هم به سبب آنکه ظاهراً در تاریخ ملل و مذاهب تبحری داشت، بیشتر از سایر شعرای فارسی زبان از آیین مسیح و عقاید نصاری (که متأثر از آیین میتراییسم بود) در شعر خویش یاد کرده و ترکیبات و تشبیهات مربوط به این آیین را به فراوانی در شعر خویش آورده و بدین لحاظ اشعار او قابل تأمل است. شواهد نشان می دهد که آیین مهر و مسیحیت در اساس بسیار به هم شبیه هستند آنگونه که برخی از محققان بر این باورند که میتراییسم تأثیر بسیاری بر مسیحیت داشته است از سوی دیگر «تأثیر عقاید نجومی در دین مهری بارز است و به موقعیت خورشید در مقابل ستارگان وقع خاص نهاده می شد» (ورمازرن، 1345: 105). همین امر سبب شد اشعار خاقانی را- که هر دو ویژگی را داراست- از دیدگاه این کهن باور بشری به روش تحلیلی مورد بررسی قرار دهیم. | ||
کلیدواژهها | ||
خاقانی؛ اسطوره؛ میترا. خورشید | ||
مراجع | ||
1- آریان، قمر (1369) چهرهمسیح در ادبیات فارسی. چاپ اول. انتشارات معین. 2- اسماعیل پور، ابوالقاسم (1377) اسطوره بیان نمادین. تهران: سروش. 3- الیاده، میرچا (1376) رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. چاپ دوم. تهران: انتشارات سروش. 4- دوستخواه، جلیل(1382) اوستا. چاپ هفتم. تهران: انتشارات مروارید 5- بایار، ژان پیر (1376) رمزپردازیآتش.ترجمهجلالستاری. چاپاول.تهران: نشرمرکز. 6- بهار، مهرداد (1362) پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: انتشارات توس. 7---------- (1385) جستاری در فرهنگ ایران. چاپ اول. تهران: نشر اسطوره. 8- پورداوود، ابراهیم(بیتا) یشت ها. به کوشش بهرام فره وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 9- خاقانی، افضل الدین(1368) دیوان. تصحیح سجادی. ضیاءالدین. چاپ سوم. انتشارات زوار. 10- جلالی نایینی, محمدرضا (1347) گزیده سرودهای ریگ ودا. چاپ اول. تهران: انتشارات کتابهای سیمرغ. 11- دادگی، فرنبغ (1369) بندهشن. گردآورنده مهرداد بهار. انتشارات بهار. 12- دوشن ـ گیمن،ژاک (1375) دین ایران باستان. ترجمه رویامنجم. تهران: انتشارات فکرروز. 13- ذکرگو، میرحسین(1377) اسرار اساطیر هند. چاپ اول. تهران: انتشارات فکرروز. 14- رضازاده شفق, صادق(1345) گزیده اوپه نیشادها. تهران: بنگاه ترجمه و نشرکتاب. 15- رضی، هاشم (1371) میتراییسم. چاپ اول. تهران: انتشارات بهجت. 16- -----------(1381) دانشنامه ایران باستان. چاپ اول. تهران: نشر سخن. 17- زیبایینژاد، محمدرضا(1382) مسیحیتشناسی مقایسهای. چاپ اول. تهران: سروش. 18- سجادی، سیدضیاءالدین (1363) گزیده اشعار خاقانی. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر. 19- شفا، شجاع الدین(1368) افسانه خدایان. چاپ اول. تهران: بنگاه مطبوعاتی گوتمبرگ. 20- فاطمی، سعید(1347) اساطیر یونان. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 21- فردوسی، ابوالقاسم(1373) شاهنامه فردوسی. بر اساس چاپ مسکو. جلد1و2. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ اول. تهران: نشر قطره. 22- فروم، اریک،(2535) زبان از یاد رفته. ترجمه ابراهیم امانت. چاپ دوم. انتشارات مروارید. 23- کومن، فرانتس (1380) آیین پر رمز و راز میترایی. ترجمه هاشم رضی. چاپ اول. انتشارات بهجت. 24- کریستی، آنتونی(1372) اساطیر چین. ترجمه باجلان فرحی. چاپ اول. تهران: انتشارات فرحی. 25- گریمال،پیر، (1357) فرهنگ اساطیر یونان و رم. ترجمه احمد بهمنش. چاپ دوم. تهران: امیر کبیر. 26- مصفّا، ابوالفضل (1357) فرهنگ اصطلاحات نجومی. چاپ اول. مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران. 27- ور مازرن، مارتن (1345) آیین میترا. ترجمه بزرگ نادرزاد. چاپ اول. انتشارات دهخدا. 28- هینلز، جان راسل(1379) شناخت اساطیرایران. ژاله آموزگار و احمد تفضّلی. چاپ ششم. تهران: نشرآویشن - نشرچشمه. 29- یونگ، کارل گوستاو (1368) چهار صورت مثالی. ترجمه پروین فرامرزی. چاپ اول. انتشارات آستان قدس. 30-Luther H.Martin (1989) Roman Mithraism and Christistianity, Leiden, Brill. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,694 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 982 |