اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 776 |
| تعداد مقالات | 7,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,624,866 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,528,164 |
پویندگی اجتماعی شیعیان بغداد و عوامل مؤثر بر آن (329 هـ.ق - 448 هـ.ق) | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2025.51381.3771 | ||
| نویسندگان | ||
| شهلا بختیاری* 1؛ رویا مشمولی پیله رود2 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تجربه تحرک اجتماعی جامعه شیعه در بغداد سده‌های چهارم و پنجم هجری نشانگر جابه‌جایی‌هایی در پایگاه اجتماعی است که علاوه بر دلایل جامعه‌شناختی می‌تواند ناشی از موقعیت‌های دیگر آنان نیز باشد. ترسیم چگونگی تحرک اجتماعی در جامعه شیعه بغداد این دو سده و نیز تغییرات ناشی از آن از مأموریت‌های مقاله حاضر است. این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیل کیفی با فرض اینکه جامعه شیعه بغداد با حضور دانشمندان در مراکز فرهنگی و حضور وزرا و نقبا در دستگاه خلافت تحرک اجتماعی نسبتاً خوبی داشتند، باتوجه‌به گزارش‌های تاریخی مواردی مانند تغییرات شغلی، ارتباطات اجتماعی، منزلت و احترام اجتماعی، ارزش و اهمیت پایگاه اجتماعی محول و... را به‌عنوان عوامل تحرک اجتماعی و دستیابی به مناصب دولتی و حکومتی جهت ارتقای شغلی، پیوستن به جامعه علما و افزایش درآمد و ثروت و... را به‌عنوان روش‌های تحرک اجتماعی مورد بررسی قرار داد. مجاری تحرک اجتماعی ضمن آن مورد بررسی قرار گرفت. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که در این دوره تحرک اجتماعی به دو دلیل در میان علما بیشترین بسامد را داشت، 1:جامعه آماری بیشتر علما، 2:به‌سبب کسب علم و دانش از اعتبار و منزلت اجتماعی بیشتری برخوردار بودند و تحرک صعودی داشتند. وزرا و نقبا در جایگاه بعدی قرار می‌گیرند که همه به واسطه کسب مقام دولتی و افزایش درآمد تحرک صعودی داشتند. تحرک نزولی نیز در میان طبقه پایین جامعه و چند تن از وزرا به واسطه بحران‌های اقتصادی و شغلی و همچنین درگیری‌های مذهبی و خصومت و دشمنی مشاهده شد. تحرک افقی نیز در میان علما بیشترین بسامد را داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحرک اجتماعی؛ شیعیان؛ بغداد؛ منزلت اجتماعی؛ علما؛ نقبا | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 53 |
||