
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 775 |
تعداد مقالات | 7,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,573,592 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,511,511 |
جایگاه و نقش خاندان نصیری اردوبادی در دیوانسالاری عصر صفوی (907 – 1148ق.) | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2025.51400.3774 | ||
نویسندگان | ||
محمدحسین سلیمانی* ؛ سید حسن شجاعی دیوکلائی | ||
استادیار گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران | ||
چکیده | ||
دیوانسالاران در گسترۀ تاریخ ایران همواره در تثبیت، ماندگاری و پیوستگی حکومتها سهم چشمگیری داشتند. آنان پس از هر جابجایی در قدرت خواه ناخواه برای از سرگرفتن چرخۀ امور اداری و دیوانی دوباره به درگاه فراخوانده و به خدمت گرفته میشدند. بیشتر این دیوانسالاران آموزهها و تجربههای کاری خود را به فرزندان خود آموخته و این شغل را در نسلهای پسین خاندان تداوم میبخشیدند. از جمله خاندان نصیری طوسی اردوبادی بیش از دو سده در تشکیلات دیوانی صفویان به خدمت پرداختند. پژوهش کیفی پیش رو بر آن است با روش توصیفی - تحلیلی و با بررسی موردی خاندان یاد شده و بر پایۀ نسخههای خطی و منابع دست اول این پرسشها را پاسخ و تبیین نماید. نخست آنکه، اردوبادیها در این دوره دارای چه جایگاههای دیوانی بوده و شیوه دستیابی آنان به آن مناصب دیوانی چگونه بود. دیگر آنکه سهم اردوبادیها در تکوین ادبیات دیوانی آن عصر چه بوده است. یافتهها نشان داد که آنان توانستند در نظام سلسله مراتبی عصر صفوی هم با «استحقاق» و شایستگیهای فردی و هم با وابستگی به شبکۀ خاندانی به این مناصب دست یازند. همچنین این خاندان با پیوستگی، انتقال و تداوم سنتهای دیوانی آموختهها و تجربههای دیوانی خود را به نسل پس از خود انتقال داده، و به گواه منابع و نسخههای خطی نقش و سهم چشمگیری در تکوین ادبیات دیوانی آن روزگار داشته و میراث گرانسنگ و ماندگاری از خود برجای نهد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی: صفویان؛ نصیری طوسی؛ اردوبادی؛ تشکیلات دیوانی صفویان؛ منشی الممالک؛ دیوانسالاری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 |