تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 700 |
تعداد مقالات | 6,841 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,184,577 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,507,944 |
زاهد تبریزی و غزل غنایی او | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 7، دوره 7، شماره 13، آذر 1388، صفحه 149-170 اصل مقاله (192.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2009.938 | ||
چکیده | ||
میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی میکرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکرهی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت رسول مکرم اسلام به ویژه حضرت مولی الموحدین علی بن ابی طالب دارد, چنین برمی آید که وی بر مذهب امامیه اثنی عشری بوده است. در غزل هایشیرین و دلنشینزاهد, رقت احساس، روحغنایی، مضامینبلند و روشن، خیال انگیزیو دیگر ویژگی های سبکهندی موج می زند. بینش ژرف و تخیل قدرتمند زاهد در آفرینش صور خیال به همراه توان احضار واژگان بلورین و مناسب در یک سلسله تـداعی معانی پر رمز و راز بی نظیر است. غزل های پخته و سنجیده ی زاهد که با معانی رنگارنگ، مضامین دلاویز و تصاویر شوق انگیز درهم آمیخته است گاهی به یک تابلوی نقاشی و یا یک قطعهی موسیقی می ماند. با توجه به این که نسخه های خطی دیوان زاهد تبریزی به جامعه ی ادبی معرفی نشده، این مقاله بر آن است تا زاهد و شعر غنایی او را به دوستداران و پژوهندگان ادب فارسی معرفی نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
زاهد تبریزی؛ غزلیات؛ شعر غنایی؛ سبک هندی | ||
مراجع | ||
1- تهرانی، آقا بزرگ (1408ق.) الذریعه الی تصانیف الشیعه. چاپ سوم. قم: مؤسسه ی اسماعیلیان. 2- حافظ شیرازی، شمس الدین محمد (1371) دیوان غزلیات حافظ. به کوشش خلیل خطیب رهبر. چاپ نهم. تهران: انتشارات صفی علیشاه. 3- خاقانی، بدیل بن علی (1382) دیوان خاقانی شروانی. به کوشش ضیاء الدین سجادی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات زوار. 4- خوشگو، بندربن داس (1959م) سفینهی خوشگو. به کوشش عطاءالرحمن کاکوی. پتنه. 5- دولت آبادی، عزیز (1377) سخنوران آذربایجان (از قطران تا شهریار). چاپ اول. تبریز: انتشارات ستوده. 6- زاهد تبریزی، میرزا قاسم (بی تا) دیوان اشعار و کلیات آثار زاهد تبریزی. نســخه ی خطّی شماره ی 4623 کتابخانه ی مرکزی دانشگاه تهران. 7- ----------------(بی تا) دیوان زاهد اصفهانی (تبریزی)، نسخه ی خطّی شماره ی 86853 کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی . 8- شیرازی، محمد عارف (بی تا) تذکره ی لطایف الخیال، نسخه ی خطی شماره ی 4325. تهـران: کتابخانه ی ملی ملک. 9-گلچین معانی، احمد (1381) فرهنگ اشعار صائب. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر 10- نصرآبادی، محمد طاهر (1378) تذکره ی نصرآبادی: مقدمه، تصحیح و تعلیقات محسن ناجی نصرآبادی. چاپ اول. تهران: انتشارات اساطیر. 11- واله داغستانی، علیقلی (1384) تذکره ی ریاض الشعرا: مقدمه، تصحیح و تعلیقات محسن ناجی نصرآبادی. چاپ اول. تهران: انتشارات اساطیر. 12- همدانی، عین القضات (1362) نامه های عین القضات همدانی. به اهتمام علینقی منزوی و عفیف عسیران. تهران: انتشارات کتابخانه ی منوچهری و زوار. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,444 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,040 |