تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 613 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,350,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,102,607 |
وصف زندان و احوال درونی در زندان سروده¬های فارسی و عربی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 4، دوره 9، شماره 16، خرداد 1390، صفحه 73-98 اصل مقاله (175.95 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2011.956 | ||
چکیده | ||
حبسیه(زنداننامه)، شاخهای مهم از ادبیات غنایی به شمار میرود. حبسیه، بیان حال و شکوه و فغان شاعر در سوگ آزادی خویش و به عبارتی دیگر آیینهی تمام نمای روزگار اختناق و افشاگر روزهای تلخ اسیری شاعر است. در طول تاریخ ادبیات فارسی و عربی، شاعران بسیاری (به دلایل مختلفی از قبیل سیاسی، اعتقادی، دینی و...) به زندان رفتهاند و طعم حبس و اسارت را چشیدهاند و با قدرت بیان، به ثبت لحظههای سخت و اندوهبار خویش پرداختهاند. زنداننامههای فارسی و عربی به سبب طبیعت خاصّ خود، از جنبههای مختلف چون مضامین، توصیفات، صور خیال و عناصر ادبی و ... نیازمند بررسیهای موشکافانه و دقیق است. در این پژوهش به بررسی اوصاف ظاهری زندان و احوال درونی در زندان سرودههای دو ادب فارسی و عربی پرداخته شده است. در زنداننامههای فارسی و عربی، شاعر علاوه بر اوصاف ظاهری زندان (زنجیر، زندانیان، زندانبان و ...) از حالات درونی خود نیز ابیاتی میآورد که در آن از بی گناهی خود، آزادی، غم و اندوه و ... سخن میگوید؛ بنابراین نگارنده در این مقاله برآن است که مضامین وصفی را در زندان سرودههای فارسی و عربی که از دو جهت (وصف ظاهری زندان و وصف احوال درونی) قابل بررسی است، مورد کنکاش قرار دهد تا این جنبهی ادبی از شعر زندان در دو ادب فارسی و عربی آشکار گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ شعر فارسی و عربی؛ حبسیه (زندان نامه)؛ وصف؛ احوال ِدرونی | ||
مراجع | ||
1- آباد، مرضیه (1380) حبسیه سرایی در ادب عربی(از آغاز تا عصر حاضر). چاپ اول. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 2- ابن بسام، ابوالحسن (1998) الذخیره فی محاسن اهل الجزیره. بیروت: دارالکتب العلمیه. 3- ابوالعتاهیه، ابواسحاق اسماعیل بن قاسم (1964م) الدیوان. بیروت: دارصادر. 4- ابونواس، حسن بن هانی(بی تا) الدیوان. بیروت: دارصادر. 5- الاصفهانی، ابوالفرج ( 1986م) الاغانی. الطبعه الاولی. بیروت: دارالمکتب العلمیه. 6- الحاوی، ایلیا (1983) شرح دیوان فرزدق. بیروت: دارالکتاب اللبنانی. 7- اخوان ثالث، مهدی (1354) در حیاط کوچک پاییز در زندان. تهران: انتشارات طوس. 8- بسیسو، معین (1981م) الاعمال الشعریه الکامله. بیروت: دارالعوده. 9- بدر جاجرمی، محمد (1337) تذکره مونس الاحرار. تهران: اتحاد. 10- بهار، محمدتقی (1347) دیوان. تهران: بی نا. 11- بهاء الدین بغدادی، محمد بن مؤید (1315) التوسل الی الترسل. تصحیح بهمنیار. تهران: بی نا. 12- حسینی، محمود نجیب (1970م) السجون اللبنانیه. بیروت: جامعه بیروت العربیه. 13- حمدانی، ابوفراس (2004م) الدیوان. عبدالرحمن المصطاوی. الطبعه الثانیه. بیروت:بی نا. 14- الخطیب، حسام (1999م) آفاق الادب المقارن عربیاً و عالمیاً. بیروت: دارالفکر. 15- دهخدا، علی اکبر (1372) لغت نامه. تهران: موسسه لغت نامه دهخدا. 16- دیوان بیگی شیرازی، احمد (1366) حدیقه الشعرا. جلد سوم. تهران: انتشارات زرین. 17- الرافعی، عبدالحمید (1974م) الدیوان. طرابلس: وزاره الاعلام الجمهوریه العراقیه. 18- رشید یاسمی، غلامرضا (1339) دیوان مسعود سعد. تهران: پیروز. 19- الرصافی، معروف (2000 م) الدیوان. بیروت: دارالمنتظر. 20- زرینکوب، عبدالحسین (1346) شعر بیدروغ شعر بینقاب. تهران: سازمانچاپتهران. 21- سجادی، ضیاء الدین (1369) دیوان خاقانی شروانی. تهران: زوار. 22- شروانی، فلکی (1345) دیوان. تصحیح طاهری شهاب. تهران: بی نا. 23- الصافی، احمد (1996م) الصافی شعره و حیاته. بیروت: دارالمنتظر. 24- ظفری، ولی الله (1370) حبسیه سرایی در ادب فارسی (از آغاز شعرفارسی تا صفویه). جلد اول. تهران: امیر کبیر. 25---------------(1380) حبسیهسراییدر ادبفارسی(از صفویه تا معاصر). جلددوم. تهران: امیرکبیر. 26- العبادی، عدی بن زید (1965) الدیوان. بغداد: وزاره الثقافه و الارشاد. 27- العقاد، عباس محمود (بی تا) عالم السدود و القیود. بیروت: دارالکتاب اللبنانی. 28- عین القضات همدانی، عبدالله(1341) شکویالغریب عن الاوطان الی علماءالبدان.تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 29- فرخی یزدی، محمد (1379) دیوان اشعار. به کوشش حسین مکی. تهران: امیرکبیر. 30- متنبی، ابوالطیب (1944م) الدیوان. بیروت: دارصادر. 31- ابن محمد المقّری التلمسانی، احمد (بی تا) نفخ الطیب من الغصن الاندلس الرطیب.تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید. بیروت: دارالکتاب العربی. 32- مکاریک، ایرناریما (1384) دانش نامه نظریههای ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر ومحمد نبوی. تهران: آگه. 33- ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین (1353) دیوان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 34- الیشکری، المنخل (1987) الدیوان. بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,761 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,252 |