تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,698 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,964,496 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,348,016 |
بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی آبیاری تحتفشار در توسعۀ کشاورزی و نواحی روستایی مطالعۀ موردی: بخش بهاران شهرستان گرگان | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 10، دوره 18، شماره 60، پاییز 1399، صفحه 201-218 اصل مقاله (1000.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2020.5656 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا تاجیک1؛ علیاکبر نجفی کانی ![]() | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران | ||
3دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران | ||
چکیده | ||
کاهش چشمگیر ذخائر آبی در کشور در سالهای اخیر ضرورت توجه هر چه بیشتر به روشهای مصرف بهینه آب و اصلاح شیوههای آبیاری را میطلبد. هدف این پژوهش بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی آبیاری تحت فشار در توسعه کشاورزی و نواحی روستایی بخش بهاران شهرستان گرگان میباشد. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی و میدانی است که به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعهی آماری شامل 2316نفر از کشاورزان مدرن و سنتی بخش بهاران شهرستان گرگان بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 330 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که از این تعداد 200نفر از کشاورزان سنتی و 130نفر از کشاورزان مدرن به صورت تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق تکمیل30پرسشنامه و ضریب آلفای کرونباخ (73/0) بدست آمده است. دادههای جمعآوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه و سنجش متغیرها، از آزمونهای T مستقل، فریدمن و مانوایتنی استفاده شد که نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که آبیاری مدرن در اکثر مولفههای اقتصادی تا سطح اطمینان 99درصد اثرگذار بوده و همچنین باعث بهبود شاخصهای اجتماعی از قبیل کاهش مهاجرت، افزایش انگیزه کشاورزان و ... شده است. شایان ذکر است که در زمینههای مولفههای اقتصادی و اجتماعی کشاورزان سنتی و مدرن تفاوت معناداری را تا سطح 99درصد نشان می-دهند، | ||
کلیدواژهها | ||
آبیاری تحت فشار؛ آبیاری سنتی؛ توسعه روستایی؛ بخش بهاران | ||
مراجع | ||
- آزادی، یوسف؛ مسعود یزدانپناه؛ معصومه فروزانی؛ حسین محمودی (1398). شناسایی سازههای مؤثر بر رفتارهای سازگاری کشاورزان گندمکار تحتشرایط تغییرات آبوهوایی، موردی: شهرستان کرمانشاه، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. شمارۀ 56. صفحات 56-39. https://journals.usb.ac.ir/article_4882.html
- اقبالی، مسعود (1380). بهرهبرداری و نگهداری از شبکههای آبیاری در اراضی خردهمالکی، فصلنامۀ مهندس مشاور. شمارۀ 34. صفحات 48-44. https://www.magiran.com/volume/152159
- بدیع برزین؛ حسین، محمود هاشمیتبار؛ مهدی حسینی (1398). اثر روشهای قیمتگذاری و سهمیهبندی آب آبیاری بر الگوی کشت و تقاضای آب در دشت سیستان، فصلنامۀ پژوهش آب در کشاورزی. شمارۀ 33. صفحات 478-464. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=500266
- برقی، حمید؛ یوسف قنبری؛ رقیه قاسمی (1393). اثرات اجتماعی- اقتصادی بهکارگیری دو نظام آبیاری (سنتی و نوین) در جامعۀ کشاورزان، مطالعۀ موردی: بخش کهک شهرستان قم، جغرافیا (فصلنامۀ علمی-پژوهشی و بینالمللی جغرافیایایران).شمارۀ 40. صفحات227-207. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=227132
- تقوایی، مسعود؛ محمدرضا بسحاق؛ اسماعیل سالاروند (1389). تحلیلی بر عوامل مؤثر بر عدماستفاده از سیستمهای آبیاری تحتفشار در روستاهای ایران، موردی: مناطق روستایی شهرستان ازنا، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. صفحات 23-11. - جمالی، جابر؛ حسین انصاری (1398). اثر کیفیت آب و مدیریت آبیاری روی رشد و عملکرد گیاه کینوا، فصلنامۀ پژوهش آب در کشاورزی.شمارۀ 33. صفحات 351-339. https://wra.areeo.ac.ir/article_120464.html
- جلالیان، حمید (1391). تحلیل اثرات نظامهای آبیاری نوین بر وضعیت بهرهبرداران کشاورزی در شهرستان خدابنده، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. شمارۀ 2. صفحات 64-41. http://ensani.ir/fa/article/362576
- خاکی، غلامرضا (1388). روش تحقیق با رویکردی به پایاننامهنویسی، نشر بازتاب. تهران. - خلیلیان،صادق؛ سیدحبیبالله موسوی (1384). ارزیابی آثار ریسکی کاربرد سیستمهای آبیاری تحتفشار، مطالعۀ موردی: شهرستان شهرکرد، اقتصاد کشاورزی ویژهنامۀ بهرهوری و کارایی. صفحات 129-113. https://www.magiran.com/volume/144147
- ریول، لئوپولد (1375). راهنمای عملی آبیاری، ترجمه: غلامرضا زهتابیان، انتشارات دانشگاه تهران. - سیدان، سیدمحسن؛ علی قدمی فیروزآبادی (1385). انتخاب مناسبترین سیستم آبیاری با استفاده از برنامهریزی توافقی. مطالعۀ موردی: استان همدان،فصلنامۀ علمی پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی. جلد 19. شمارۀ 4. صفحات 183–175. http://www.aeri.ir/WebGenerator/PageView.aspx?src=941&Dynamic=0
- شمسایی، ابوالفضل؛ علی فرقانی (1390). بهرهبرداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی در مناطق خشک، مجلۀ تحقیقات آب ایران. دورۀ 7. شمارۀ 2. صفحات 36-26. http://iwrr.sinaweb.net/article_16162.html - صداقت، محمود (1382). زمین و منابع آب، انتشارات دانشگاه پیام نور. https://www.gisoom.com/book/1273597
- عسکری بزایه، فاطمه؛ حسن افراخته؛ اصغر طهماسبی؛ فرهاد عزیزپور؛ داریوش فتحالله طالقانی (1398)، چرایی تحققپذیری ضعیف مدیریت مشارکتی آبیاری در ایران پژوهشی بر مبنای تحلیل محتوی، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. شمارۀ 75. صفحات 132-111. - علیزاده، امین (1381). بهرهبرداری پایداری از منابع آب در کشاورزی، مجموعه مقالات اولین کنگرۀ برنامهریزی و سیاسـتگـذاری امور زیربنایی (آب و خاک) در بخش کشاورزی. تهران. https://www.google.com/search?q=18
- علیزاده، امین (1382). اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ هفدهم با تجدیدنظر. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. https://www.gisoom.com/book/1366811
- علیزاده، حمزهعلی؛ عبدالحمید لیاقت؛ تیمور سهرابی (1393). ارزیابی سناریوهای توسعۀ سیستمهای آبیاری تحتفشار بر منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدلسازی پویایی سیستم، نشریۀ حفاظت منابع آب و خاک. سال سوم. شمارۀ 4. صفحات 16- 1. http://wsrcj.srbiau.ac.ir/article_5475.html
- قربانی، رسول؛ پوران کرباسی (1398). گسترش بیرویه باغداری و چالش مدیریت منابع آبی در حوضههای بالادستی سدها، موردی: حوضۀ آبریز سد علویان، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. شمارۀ 57.صفحات 232-219. - مبینزاده, زهرا؛ محمدعلی حکیمزاده؛ حسین ملکینژاد؛ احمد فتاحی (۱۳۸۹). بررسی تأثیرات اقتصادی طرحهای آبیاری تحتفشار در استان یزد، سومین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی. اهواز.دانشگاه شهید چمران اهواز. https://www.symposia.ir/IDNC03
- نجفیکانی، علیاکبر؛ امالبنین زنگانه (1392). آبیاری تحتفشار گامی در راستای توسعه روستایی و کشاورزی، فصلنامه برنامهریزی مطالعات سکونتگاههای انسانی. دوره هشتم. شماره 24. صفحات132-121. - ناظمی، امیرحسین؛ محمدامین پرندین؛ علی اشرف صدرالدینی؛ هوشنگ قمرنیا (1398). اثرات آبیاری موجی بر راندمان کاربرد و بهرهوری آب ذرتدانهای در ایستگاه اسلامآباد غرب، فصلنامۀ پژوهش آب در کشاورزی. شمارۀ 33. صفحات 368-353. https://wra.areeo.ac.ir/article_120465.html - مرکز آمار ایران (1395)، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان گلستان، شهرستان گرگان.
- Albrecht, D., and Ladewing, H. (2006). Adoption of irrigation technology. Journal of Extension 34: 9. - Alcon, F., Miguel, M. D., and Burton, M. (2011). Duration analysis of adoption of drip irrigation technology in southeastern Spain. Technological Forecasting & Social Change, 78, 991-1001. https://scholar.google.com.au/citations?user=bqLEiwYAAAAJ&hl=en
- Castellano, E.Anguita, P. Elorrieta, J. Pellitero, M. Rey, C. (2008), Estim Ating A Socially Optimal Water Price Through The Use Of Geographical Information Systems And SOCIAL a ccounting Matrices. Environ Resource Econ, 39, 331-356.
- Howitt, R. E. Wallender, W.W. and Weaver, T. (1990), Economic Analysis of Irrigation Technology Selection: The Effect of Declining Performance and Management In: social, Economic And Institutional Less us In THIRD World Irrigation Management, R.K., Sampath and R.A. Young (Eds.). Studies in Water Policy and Management, No. 15, West view Press. San Francisco, 43, 7-464. https://www.jstor.org/stable/1154332
- Singh, K., Rasharman, A., Sharama, S. and Upadhyaya, A., 2009. Small holders irrigation- problems and option. Agron sustain 23: 289- 302. - Stegium, E. J., (1983). A financial theory of investment behavior. Econometrical VOL 51, 637-645. - Xue-yuan, W. (2010). Irrigation water use efficiency of farmers and its determinants: Evidence from a survey in Northwestern China. Agricultural Sciences in China, 9(9), 1326 – 1337
- Yaron, D., Dinar, A. & H. Voet, H., (1992). Innovation on family farms: the Nazareth region. American Tourna Of Agricaultural Economics, 74: 361-370.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 111 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 151 |