
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 764 |
تعداد مقالات | 7,395 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,239,735 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,351,916 |
الگوی روابط ساختاری هویت تحصیلی موفق بر اساس نیازهای بنیادین روانشناختی با میانجیگری ذهنآگاهی و خودکارآمدی تحصیلی | ||
مطالعات روانشناسی تربیتی | ||
مقاله 5، دوره 20، شماره 49، فروردین 1402، صفحه 102-81 اصل مقاله (953.07 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jeps.2023.43747.5216 | ||
نویسندگان | ||
مجید سلیمانی1؛ عزت اله قدم پور* 2؛ محمد عباسی3 | ||
1دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
2استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
3گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی روابط ساختاری هویت تحصیلی موفق است که بر اساس آن نیازهای بنیادین روانشناختی به عنوان متغیر درون داد، ذهنآگاهی و خودکارآمدی تحصیلی به عنوان متغیر میانجی و هویت تحصیلی موفق به عنوان متغیر برون داد وارد پژوهش شدهاند. این پژوهش به روش توصیفی، از نوع مطالعات همبستگی و با شیوه مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. از بین همه دانشآموزان دوره متوسطه اول شهرستان قم در سال تحصیلی 1401-1400 به عنوان جامعه مورد پژوهش، به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای تعداد 355 دانشآموز وارد نمونه شدند. در گردآوری اطلاعات از مقیاس نیازهای بنیادین روانشناختی لاگاردیا و همکاران (2000)، مقیاس چندوجهی ذهنآگاهی بائر و همکاران (2006)، مقیاس خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (1999) و مقیاس هویت تحصیلی موفق واس و ایساکسون (2008) استفاده شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار AMOS22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد، نیازهای بنیادین روانشناختی به طور مستقیم و غیر مستقیم با میانجیگری ذهنآگاهی بر هویت تحصیلی موفق، تاثیر مثبت و معناداری دارد. اما خودکارآمدی تحصیلی نقش میانجیگر معناداری در تاثیر نیازهای بنیادین روانشناختی بر هویت تحصیلی موفق ندارد (05/0>P). بر اساس نتایج و با توجه به نقش نیازهای بنیادین روانشناختی و ذهنآگاهی در هویت تحصیلی موفق، توجه به نیازهای اساسی هر دانشآموز از سوی خانوادهها و معلمان با برگزاری کارگاه های آموزش خانواده و ضمن خدمت و افزایش ذهنآگاهی دانشآموزان با بهرهگیری از روانشناسها و مشاوران مدارس و برگزاری کلاسهای آموزشی، ضروری به نظر میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
نیازهای بنیادین روانشناختی؛ ذهنآگاهی؛ خودکارآمدی تحصیلی؛ هویت تحصیلی موفق | ||
مراجع | ||
ابارشی، احمد و حسینی، سیدیعقوب. (1391). مدلسازی معادلات ساختاری. تهران: انتشارات جامعهشناسان.
احمدوند، زهرا؛ حیدری نسب، لیلا و شعیری، محمدرضا. (1391). تبیین بهزیستی روانشناختی بر اساس مولفههای ذهنآگاهی. روانشناسی سلامت. 1 (2)، 69-60.
اقدامی، زهرا و یوسفی، فریده. (1397). رابطه نیازهای اساسی روانشناختی و درگیری تحصیلی با واسطهگری خودکارآمدی. فصلنامه مطالعات روانشناسی تربیتی. 15 (29)،72-37.
آریانپور، حمیدرضا؛ حجازی، الهه؛ اژهای، جواد و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1398). هویت تحصیلی دانشجویان ایرانی: یک مطالعه کیفی. مجله روانشناسی. 23 (3)، 253-234.
اژدری، فاطمه و یوسفی، فریده. (1400). نقش واسطهای خودکارآمدی در رابطه بین ذهنآگاهی و درگیری تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری. 13 (2)، 100-73.
آریانی قیزقاپان، ابراهیم؛ هاشمی مهر، منیژه؛ رحیمی اول، قاسم و ضیغمیان، سیده فاطمه. (1397). مدلسازی نقش میانجی ذهنآگاهی در رابطه بین نیازهای بنیادی روانی و سلامت جسمانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 11 (5)، 43-33.
برک، لورا. (2007). روانشناسی رشد (جلد دوم - ترجمه یحیی سید محمدی، 1390). تهران: انتشارات ارسباران.
بشارت، محمد علی و رنجبر کلاگری، الهه. (1392). مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی: پایایی، روایی و تحلیل عاملی. فصلنامه اندازهگیری تربیتی. 14 (4)، 168-147.
بندک، موسی؛ ملکی، حسن؛ عباسپور، عباس و ابراهیمیقوام، صغری. (1394). تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر خودکارآمدی تحصیلی دانشآموزان. فصلنامه روانشناسی تربیتی. 11 (37)، 31-21.
پورحسین، رضا؛ موسوی، سید ابوالفضل؛ زارع مقدم، علی؛ گمنام، اعظم؛ میربلوک بزرگی، عباس و حسنی استلخی، فرشته. (1398). ذهنآگاهی از تئوری تا درمان. رویش روانشناسی. 8 (1)، 170-155.
تاجالدینی، سعیده؛ توحیدی، افسانه و موسوی نسب، سید حسین. (1397). تاثیر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرزندگی تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و ذهنآگاهی دانشآموزان دبیرستانی. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی. 15 (31)، 88-59.
جاودان، موسی و رییس سعدی، رییس حسن. (1399). تاثیر نیازهای روانشناختی بر جهتگیری آینده تحصیلی و هویت تحصیلی دانشآموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی. 16 (38)، 46-25.
جعفری، زهرا و عبدی زرین، سهراب. (1400) رابطه اشتیاق تحصیلی، هویت تحصیلی و پایستگی تحصیلی با سازگاری تحصیلی دانش آموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی. 18 (44)، 122-105.
حجازی، الهه؛ امانی، حبیب و یزدانی، محمدجواد. (1390). ارزیابی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه منزلتهای هویت تحصیلی در دانشآموزان ایرانی. روشها و مدلهای روانشناختی. 2 (5)، 15-1.
رمضانی مقدم، معصومه. (1397). تحلیل کانونی منزلتهای هویت تحصیلی با مولفههای خودکارآمدی در دانشجویان شهر بندرعباس. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس.
زارع، زهرا. (1398). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی خانوادگی و هویت تحصیلی با پیوند با مدرسه در دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر یزد. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردکان.
شفیعآبادی، عبدالله و ناصری، غلامرضا (1392). نظریههای مشاوره و روان درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ خضری آذر، هیمن؛ امانی، جواد و علیزاده، صابر. (1390). پیشرفت تحصیلی: نقش نیازهای روانشناختی اساسی و سبکهای هویت. پژوهشهای آموزش و یادگیری. 18 (1)، 38-25.
غلامعلیلواسانی، مسعود؛ میرحسینی، فاطمه السادات؛ مطهرینسب، زهرا و رامش، سمیه. (1398). نقش واسطهای خودشناسی انسجامی در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان نوجوانان. رویش روانشناسی. 8 (8)، 8-1.
کریمزاده، منصوره و محسنی، نیک چهره. (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران (گرایشهای علوم ریاضی و علوم انسانی). مطالعات زنان. 4 (2)، 45-29.
کریمی، سعید و ستوده، بهنوش. (1396). نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی و درگیری تحصیلی دانشجویان کشاورزی غرب ایران. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. 9 (42)، 151-136.
محمدی آزاد، فهیمه. (1398). پیشبینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس تابآوری تحصیلی و هویت تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-1397. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه قم.
مقدس، زهرا و تابعی، ضیاءالدین. (1399). نقش نیازهای بنیادین روانشناختی در هویت اخلاقی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. 15 (1)، 26-22.
مینایی، محمد. (1398). تاثیر برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر تنظیم هیجان و سخت رویی مادران کودکان سرطانی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه ابوعلی سینا.
ناصر زعیم، مهدی. (1395). رابطه کارکردهای اجرایی عصب شناختی و نیازهای اساسی روانشناختی با هویت تحصیلی: نقش واسطهای خودتنظیمی و جهتگیری هدفی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
یوسفی، فرزانه؛ زینالدینی میمند، زهرا؛ رضوی نعمتاللهی، ویدا سادات و سلطانی، امان اله. (1398). نقش واسطهای ذهنآگاهی در رابطه بین یادگیری خودتنظیمی و جهتگیری هدف با هویت تحصیلی. فصلنامه سلامت روان کودک. 6 (3)،241-229.
یوسفی، فریده؛ رمضانی، فریدون و محمدزاده، مصطفی. (1395). نقش یادگیری خودتنظیمی بر هویت تحصیلی موفق با واسطهگری ذهنآگاهی. چهارمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیبهای اجتماعی و فرهنگی ایران. انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین. تهران.
Adebanji, C. A. (2014). Locus of control, interest in schooling and self-efficacy as predictors of academic identity in an academic community of practice. American Journal of Social Science and Humanities. 1 (1), 17-24.
Arnone, M. P., Reynolds, R., & Marshall, T. (2009). The effect of early adolescents' psychological needs satisfaction upon their perceived competence in information skills and intrinsic motivation for research. School libraries worldwide. 15 (2), 115-134.
Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. (2006). Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment. 13 (1), 27-45.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review. 84 (2), 191-215.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry. 11 (4), 227-268.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). Handbook of self-determination research. Rochester, NY: University of Rochester Press.
Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: a conceptual and empirical review. Clinical psychology: Science and practice, 10(2), 125- 143.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Self-Determination Theory: A Macro theory of Human Motivation, Development, and Health. Journal of Canadian psychology. 49 (3), 182- 185.
Dunham, N. (2016). The academic identity of students in early childhood field-based initial teacher education. An unpublished thesis submitted in fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy (Education), Unitec Institute of Technology.
Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
Evelein, F., Korthagen, F., & Brekelmans, M. (2008). Fulfilment of The Basic Psychological Needs of Student Teachers During Their First Teaching Experiences. Teaching and Teacher Education. 24, 1137–1148.
Faye, C., & Sharpe, D. (2008). Academic motivation in university: The role of basic psychological needs and identity formation. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement. 40 (4), 189-199.
Festco, T., & McClure, J. (2005). Educational psychology: An integrated approach to classroom decisions. New York: Pearson.
Galyon, C. E., Blondin, C. A., Yaw, J. S., Nalls, M. L., & Williams, R. L. (2012). The relationship of academic self-efficacy to class participation and exam performance. Social Psychology of Education. 15 (2), 233-249.
Gazla, S. (2015). Psychological Health: Exploring the Relationships between Psychological Flexibility, Basic Psychological Needs Satisfaction, Goal Pursuits, and Resilience. Doctoral Dissertation, the West of England University.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The clearing house. 72 (4), 224-230.
Kabat-zinn, J. (1994). Mindfulness meditation for everyday life. Newyork: Hyperion.
Kabat-zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past present and future. Clinical psychology: science and practice. 10 (2) 144-156.
Kline, R.B. (2011). Principles & Practice of Structural Equation Modeling. Second Edition, New York: The Guilford Press.
La Guardia, J. G., Ryan, R. M., Couchman, C. E., & Deci, E. L. (2000). Within-person variation in security of attachment: a self-determination theory perspective on attachment, need fulfillment, and well-being. Journal of personality and social psychology. 79 (3), 367-384.
León, J., & Núñez, J. L. (2013). Causal ordering of basic psychological needs and well-being. Social Indicators Research. 114 (2), 243-253.
Marcia, J. E. (1966). Development and validation of ego-identity status. Journal of Personality and Social Psychology. 3, 551-558 Nawaz, S., & Gilani, N. (2011). Relationship of Parental and Peer Attachment Bonds with Career Decision-Making Self-Efficacy among Adolescents and Post-Adolescents. Journal of Behavioural Sciences. 21 (1) 33-47.
Pajares, F.(2002). Self-efficacy beliefs in academic contexts. Review of Educational Research, 66 (4),543-587.
Pajares, F., & Schunk, D. H. (2005). Self-efficacy and self-concept beliefs: Jointly contributing to the quality of human life. In H. W. Marsh, R. G. Craven, & D. M. McInerney (Eds.), International advances in self research. 2, 95-122. Greenwich: Age Publishing.
Ryan, R.M., Deci, E.L. (2017). Self-Determination Theory: Basic Psychological Needs in Motivation, Development, and Wellness. New York, NY: The Guilford Press.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics (4th ed.). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Valentine, J. C., DuBois, D. L., & Cooper, H. (2004). The Relation between Selfbeliefs and academic achievement: A Systematic Review. Educational psychologist. 39, 111-133. Vasile, C., Marhan, A. M., Singer, F. M., & Stoicescu, D. (2011). Academic self-efficacy and cognitive load in students. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 12, 478-482.
Was, C. A., & Isaacson, R. M. (2008). The development of a measure of academic identity status. Journal of Research in Education. 18 (3), 94-105.
Wright, S. L., Perrone‐McGovern, K. M., Boo, J. N., & White, A. V. (2014). Influential factors in academic and career self‐efficacy: Attachment, supports, and career barriers. Journal of Counseling & Development. 92 (1), 36-46.
Zhen, R., Liu, R. D., Ding, Y., Wang, J., Liu, Y., & Xu, L. (2017). The mediating roles of academic self-efficacy and academic emotions in the relation between basic psychological needs satisfaction and learning engagement among Chinese adolescent students. Learning and Individual Differences. 54, 210-216. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 836 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 797 |